Πέμπτη 5 Νοεμβρίου 2009

, Robert Bresson, 1945


"Οι Κυρίες του Δάσους της Βουλώνης" είναι ο τίτλος αυτής εδώ της ασπρόμαυρης, δεύτερης μεγάλου μήκους ταινίας του Robert Bresson -ενός δασκάλου του σινεμά- και του 1945.

Υπόθεση:
Η Ελέν, μια νεαρή χήρα που συζεί με τον Ζαν, κάποια στιγμή αρχίζει να υποψιάζεται ότι αυτός δεν την αγαπάει πια. Για ν' ανακαλύψει την αλήθεια, αποφασίζει να του πει ψέματα και εξομολογείται ότι δεν είναι πια ερωτευμένη μαζί του. Ο Ζαν παραδέχεται το γεγονός αυτό και για τον εαυτό του και τότε η Ελέν, συγκλονισμένη από τη φοβερή αποκάλυψη, τον διαβεβαιώνει ότι θα μείνουν για πάντα φίλοι, ενώ μέσα της προετοιμάζει μεθοδικά την εκδίκησή της. Σ' ένα καμπαρέ, εντυπωσιάζεται από την ομορφιά της γοητευτικής χορεύτριας Ανιές, η μητέρα της οποίας είναι παλιά γνωστή της Ελέν. Όταν αυτή τους προτείνει το σχέδιό της, μητέρα και κόρη συμφωνούν, αλλά τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως είχαν υπολογίσει...
 Η εκδίκηση μέσα από το μινιμαλιστικό πρίσμα της μοναδικής ματιάς του Γάλλου σκηνοθέτη.
 
Ο Μπρεσόν μετέφερε ένα διήγημα του Ντιντερό, "Ο Ζακ ο µοιρολάτρης και ο αφέντης του", στη δεκαετία του '40, εικονογραφώντας το θέμα της εκδίκησης μιας «τραυματισμένης» γυναίκας που θέλει να γελοιοποιήσει τον άντρα. Ο Ζαν Κοκτό (Jean Cocteau) έγραψε τους διαλόγους, όμως η ταινία δεν συνάντησε επιτυχία στην εποχή της, αλλά πολύ αργότερα καταξιώθηκε στη συνείδηση των σινεφίλ..

Κάτι που συνέβει ουκ ολίγες φορές με πάμπολλες -πολύ αργότερα αναγνωρίσιμες ως- σπουδαίες ταινίες, αλλά και παγκοσμίως καταξιωμένους σκηνοθέτες, που διέθεταν το χάρισμα - κατάρα να έχουν γεννηθεί πολύ μπροστά από την εποχή τους, με αποτέλεσμα να καταξιώνονται από το ευρύ κοινό, πολλές δεκαετίες αργότερα.
 
  Για ορισμένους "Οι κυρίες του δάσους της Βουλώνης" ίσως είναι -κατά σημεία- μία κουραστική ταινία. Εμένα πάλι δεν με κούρασε στιγμή. Αντιθέτως, οι πολύ καλές ερμηνείες, κυρίως της βασικής πρωταγωνίστριας Maria Casares, διάσηµη θεατρική ηθοποιός της εποχής, και το πλάσιμο των χαρακτήρων απ΄ τον δάσκαλο του μινιμαλισμού, Μπρεσόν, που -και- εδώ βάζει τους ήρωές του να αγγίζουν τα όρια του εαυτού τους, σε συνδυασμό με το εξαιρετικό σενάριο αποτελούν αυτό το σπουδαίο δημιούργημα του μεγάλου "Απλού" του κινηματογράφου, Γάλλου σκηνοθέτη.

«Οδεύω, χωρίς να το επιδιώκω, προς την απλότητα. Πιστεύω ότι η απλότητα είναι κάτι που ποτέ δεν πρέπει να το επιδιώκεις. Οταν έχεις δουλέψει αρκετά, τότε η απλότητα έρχεται από μόνη της. Είναι πολύ κακό να επιδιώκεις από πολύ νωρίς την απλότητα: εκεί οφείλονται η κακή ζωγραφική, η κακή λογοτεχνία, η κακή ποίηση. Η απλότητα πρέπει να είναι το κυρίαρχο στοιχείο. Το έχω πει και στο παρελθόν: η φωτογραφία δεν λέει την αλήθεια. Το ίδιο άτομο κάτω από δύο διαφορετικούς φωτισμούς μοιάζει να είναι κάποιος άλλος», είχε πει ο Μπρεσόν για την "Απλότητα", μία λέξη που όριζε συχνά το λιτό και ουσιαστικό έργο του πολύ σπουδαίου σκηνοθέτη.
Και που μέσα από αυτή την απλότητα, ο Μπρεσόν έφτιαχνε ταινίες που έμελλε να αποτελέσουν μαθήματα προς μελέτη αρκετών μεταγενέστερων σκηνοθετών.
1945 «Οι κυρίες του δάσους της Βουλώνης», 1959 «Ο πορτοφολάς», 1962 «Η δίκη της Ζαν ντ' Αρκ»,  1966 «Στην τύχη ο Μπαλταζάρ», 1967 «Μουσέτ», 1974 «Ο Λανσελότος της λίμνης», 1977 «Ο Διάβολος πιθανώς...» , 1983 «Το χρήμα», σε χρονολογική σειρά, οι αγαπημένες -από τον Μπρεσόν- του γράφοντος.

Όπως επίσης είχε σταθεί στην "Φόρμα" των ταινιών:
«Για μένα η φόρμα είναι το μόνο πράγμα μέσα από το οποίο μπορώ να δω την ταινία μου. Είναι παράξενο: όταν την ξαναβλέπω, βλέπω μόνο πλάνα. Δεν έχω ιδέα αν η ταινία είναι συγκινητική ή δεν είναι. Δίνω τεράστια σημασία στη φόρμα. Και θεωρώ ότι τον ρυθμό τον καθορίζει η φόρμα. Ο ρυθμός όμως είναι παντοδύναμος. Είναι το πρώτο και το κύριο. Ακόμη και όταν σχολιάζουμε μια ταινία, πρώτα το βλέπουμε αυτό το σχόλιο, πρώτα το νιώθουμε, ως ρυθμό. Στη συνέχεια γίνεται χρώμα ψυχρό ή θερμό και ύστερα αποκτά νόημα. Το νόημα όμως έρχεται τελευταίο».

Μία φόρμα, σαφώς επηρεασμένη από τον Καθολικισμό του Γάλλου δημιουργού.

14(!) μόλις ταινίες έκανε ο Μπρεσόν, στην 46χρονη περίπου πορεία του, φτιαγμένες από το ίδιο υλικό που φτιάχνονται τα αριστουργήματα.  
  Τί έχουν πει για τον Μπρεσόν ορισμένοι συνάδελφοι του:
Ο Robert Βresson είναι ο Γαλλικός κινηματογράφος, όπως ο Ντοστογιέφσκι είναι το Ρώσικο μυθιστόρημα και ο Μότσαρτ είναι η Γερμανική μουσική
Ζαν-Λυκ Γκοντάρ
 

Για πολλούς λόγους θεωρώ τον Βresson μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο της κινηματογραφίας.
Αντρέι Ταρκόφσκι
 

Σ' έναν κινηματογράφο που πασχίζει ακόμα να βρει την έκφρασή του, το έργο του Βresson υψώνεται σαν το βέλος στην κορυφή ενός καθεδρικού ναού.
Ζιλ Ζακόμπ
 

Ο Βresson δεν είναι δάσκαλος αλλά υπόδειγμα.
Ερίκ Ρομέρ 

 

Βαθμολογία: 7,5/10

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου