Punishment Park, Peter Watkins, 1971

 

Στις 28 Φεβρουαρίου, του 2008 προβλήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, 37(!) ολόκληρα χρόνια μετά τη δημιουργία του το "Punishment Park", η σπουδαία αυτή πολιτική καταγγελία του ριζοσπάτη και ασυμβίβαστου σκηνοθέτη, Peter Watkins. Μαθαίνοντας -τότε- περί τίνος πρόκειται και ότι το φιλμ αυτό δεν κυκλοφορούσε πουθενά στο διαδίκτυο -τελικά ευτυχώς το βρήκα μερικούς μήνες μετά- έτρεξα να το δω στον κινηματογράφο ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER (μόνον εκεί παιζόταν). 
Το σοκ ήταν μεγάλο. Όπως και η εμπειρία και τα οφέλη που αποκόμισα από την παρακολούθηση ενός τέτοιου φιλμ!


Υπόθεση:
Οι κοινωνικές αναταραχές στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, βρίσκει τη διοίκηση του Νίξον να ιδρύει κέντρα αναμόρφωσης για τους διαφωνούντες: ειρηνιστές, φοιτητές, έγχρωμους ακτιβιστές κι άλλα "διασπαστικά" στοιχεία της κοινωνίας. Επικαλούμενη την εξουσία που της παραχωρεί η Πράξη McCarran του 1950, η κυβέρνηση στέλνει τους διαφωνούντες σε ένα "πάρκο τιμωρίας", όπου οι φυλακισμένοι πρέπει να διασχίσουν την έρημο της Καλιφόρνια χωρίς φαγητό και νερό, την ίδια στιγμή που οπλισμένοι άντρες της εθνικής φρουράς τους καταδιώκουν..


Το "Punishment Park" είναι μία συγκλονιστική πολιτική ταινία των '70s. Ο Peter Watkins στήνει αριστοτεχνικά μία προσωπική μαρτυρία -καταγγελία- γύρω από τις απαράδεκτες, φασιστικές "ενέργειες" των αυτοχριζούμενων δικαστών σε μια δίκη - παρωδία, όπου συλληφθέντες ακτιβιστές (και ενώ ο πόλεμος στο Βιετνάμ εξελίσεται) υποβάλονταν σε μία σειρά από απίστευτα απάνθρωπες και σαδιστικές "δοκιμασίες" στα <<κέντρα αναμόρφωσης των διαφωνούντων>> (κέντρα που ίδρυσε ο πρόεδρος Νίξον επικαλούμενος την εξουσία που του δίνει ο νόμος Κακ Κάραν του 1950 περί εθνικής προστασίας). Ο διανοητικά εναργής Βρετανός σκηνοθέτης αναφέρεται, βεβαίως, με ανατριχιαστικά περιγραφικό τρόπο στη "περίφημη" δίκη <<των 7 του Σικάγου>> και των όσων τρομακτικών επακόλουθων της. Και το "Punishment Park" είναι ο μακρινός (1970-71) συγγενής του Γκουαντάναμο. 

Και βέβαια, η καλύτερη μέθοδος για να ειπωθεί ολοκληρωτικά μια τέτοια μαρτυρία από τον πολιτικά ασυμβίβαστο Γουότκινς, είναι το cinema verite (κινηματογράφος - αλήθεια). Θαρείς πως στα αλήθεια γυρνάει ντοκιμαντέρ ο αθεόφοβος! Και φυσικά χρησιμοποιεί ερασιτέχνες ηθοποιούς, κάτοικους του Λ.Α. (Τα γυρίσματα άλλωστε γίνονται σε μία έρημο κοντά στο Λος 'Αντζελες). 
 Οι ακτιβιστές λοιπόν -για να πάμε και στην υπόθεση του φιλμ- αντί να κλειστούν για 10-21 χρόνια στις φυλακές, έως και ισόβια κάθειρξη, μπορούν να επιλέξουν την τριήμερη δοκιμασία στο "Πάρκο της Τιμωρίας". Οι περισσότεροι επιλέγουν το δεύτερο και φτάνουν εκεί. Οι όροι του "παιχνιδιού" είναι οι εξής: οι καταδικασμένοι ξεκινούν με σκοπό να φτάσουν σε ένα σημείο που βρίσκεται η αμερικανική σημαία, περίπου 50 μίλια από το σημείο εκκίνησης. Αφού ξεκινήσουν, μετά από δύο ώρες θα τους ακολουθήσει μια ομάδα ανδρών της εθνοφρουράς και της αστυνομίας. Όσοι καταφέρουν να ξεφύγουν θα είναι ελεύθεροι, οι υπόλοιποι θα αναγκαστούν να εκτίσουν τις αρχικές τους ποινές! Μόνο που το... παιχνίδι είναι σικέ, κανείς δεν φτάνει στον τελικό προορισμό, αλλά ούτε και στη φυλακή, επειδή πολύ απλά τα όπλα των διωκτών εκπυρσοκροτούν «κατά λάθος» και η "Αμερικανική" δικαιοσύνη απονέμεται καταμεσής της καλιφορνέζικης ερήμου.
Και από πίσω βρετανικά δημοσιογραφικά συνεργεία να ακολουθούν καταγράφοντας σοκαρισμένοι τα Πάντα.
 

Εν κατακλείδι, το πολιτικό φιλμ του Γουότκινς είναι προφητικό, επίκαιρο, σκοτεινό, σκληρό, παρανοϊκό, ανησυχητικό, συγκλονιστικό, ταινία - καταγγελία, ριζοσπαστικό, ασιμβίβαστο, έξοχο. 
Το απόλυτο Αριστούργημα του σινεμά-βεριτέ. 

Αναζητήστε το μανιωδώς, παρακολουθήστε το συγκλονισμένοι, απορροφήστε το!


Βαθμολογία: 9,5/10!