Io Sono L'Amore, Luca Guadagnino, 2009

 "Io Sono L'Amore" («Είμαι ο Έρωτας») μας λέει με ναρκισσισμό ο Luca Guadagnino, με την ομώνυμη ταινία του, σε αυτό το δυνατό ερωτικό οικογενειακό δράμα, με τη θεσπέσια, Οσκαρικών προδιαγραφών φωτογραφία, την κατά σημεία μεγαλεπήβολη σκηνοθεσία ενός Βισκόντι, αλλά και τις εμφανείς σεναριακές αδυναμίες.
 Πρόκειται για ακόμη μία καλή ταινία από τη γείτονα χώρα, για αυτήν τη δεκαετία, που βγάζει τον σπουδαίο και προσωπικά αγαπημένο, ιταλικό κινηματογράφο από τη γενική μετριότητα των τελευταίων πολλών ετών.

 Η υπόθεση της ταινίας:
 Οι Recchi είναι μία ισχυρή μεγαλοαστική οικογένεια στο σύγχρονο Μιλάνο. Την ημέρα των γενεθλίων του, ο Edoardo Recchi ο πρεσβύτερος (Gabriele Ferzetti), παραδίδει με κάθε επισημότητα τα ηνία της οικογενειακής επιχείρησης στον γιο του, τον Tancredi (Pippo Delbono). Στο ίδιο τραπέζι ο εγγονός του, Edoardo Jr. (Flavio Parenti), συστήνει τη μέλλουσα γυναίκα του. Ένα άλλο όμως πρόσωπο, καλός φίλος του εγγονού και σεφ στο επάγγελμα, Antonio (Edoardo Gabbriellini), θα παρεισφρήσει διαβρωτικά στο οικογενειακό σύμπαν κλέβοντας την καρδιά της μητέρας του φίλου του, Emma (Tilda Swinton).

  Πρόκειται για έντονο οικογενειακό δράμα, δια χειρός Luca Guadagnino, ο οποίος προηγουμένως είχε γυρίσει αρκετές μικρού μήκους ταινίες, κάποια ντοκιμαντέρ και ελάχιστες μεγάλου μήκους ταινίες, που όμως πέρασαν απαρατήρητες.
 Εδώ, ο Γκουαντανίνο κινηματογραφεί με έντονο ρεαλισμό και υψηλή αισθητική ένα ερωτικό-οικογενειακό δράμα, που όμως βρίθει υπερβολών και αρκετών σεναριακών κενών. Το μόνο αρνητικό άλλωστε είναι η έλλειψη ενός καλού σεναρίου, με αποτέλεσμα η πολύ καλή σκηνοθεσία μαζί με την πανέμορφη, ονειρική φωτογραφία του Yorick Le Saux να μην αρκούν, ώστε να χαρακτηριστεί η ταινία αριστουργηματική.

 Το θέμα μας είναι η Μιλανέζικη, μεγαλοαστική οικογένεια «Βέκι», επίκεντρο της οποίας αποτελεί ένας παράνομος έρωτας. Η Έμα, κατά τη διάρκεια της απουσίας του συζύγου και «πάτερ φαμίλια», Τανκρέντι θα αναπτύξει εξωσυζυγική ερωτική σχέση με τον Αντόνιο, το μάγειρα της οικογένειας και φίλο του γιου της, Εντοάρντο.

 Όλα ξεκίνησαν το βράδυ, που ο πρεσβύτερος των Βέκι, στο τελευταίο πάρτι γενεθλίων του, ανακοινώνει ότι αποχωρεί από την οικογενειακή επιχείρηση και παραδίδει τη σκυτάλη στους γιο του, Τανκρέντι και εγγονό του, Εντοάρντο. Όμως την ίδια βραδιά ένας απρόσκλητος επισκέπτης θα αλλάξει για πάντα τις ισορροπίες της οικογένειας. Πρόκειται για το φίλο του Εντοάρντο τζούνιορ, τον αρχιμάγειρα Αντόνιο. Θα έρθει στη βίλα των Βέκι, για να δώσει ένα δώρο στον φίλο του και εκεί θα γνωρίσει για πρώτη φορά την Έμα...

 Η μεγάλη Βρετανίδα ηθοποιός, Tilda Swinton υποδύεται τη μεσήλικη, γεννημένη στη Ρωσία και πολιτογραφημένη Ιταλίδα, Έμα, που καταργεί κάθε κοινωνικό κανόνα και σπάει όλα τα δεσμά καταπίεσης, για να κυνηγήσει τον έρωτα στο πρόσωπο του νεαρού Αντόνιο. Πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν για τη Σουίντον, άλλωστε οι ερμηνείες αυτού του φιλμ εκθειάστηκαν, στο σύνολό τους, κατά κόρον. Αναμφισβήτητα η Σουίντον μας δίνει μία από τις καλύτερες γυναικείες ερμηνείες της χρονιάς, σε έναν από τους πιο σέξι ρόλους της καριέρας της, αν και προσωπικά την θεωρούσα ανέκαθεν πολύ «κρύα».

 Μήνες μετά την πρώτη συνάντησή τους στη βίλα των Βέκι, η Έμα με τον Αντόνιο θα συναντηθούν ξανά, τυχαία και η ιστορία θα προχωρήσει. Ο Τανκρέντι θα φύγει για το Λονδίνο, για να τρέξει τις επιχειρήσεις της οικογένειας και το ζευγάρι θα βιώσει τον παράνομο έρωτα, ενώ ο Γκουαντανίνο θα σκηνοθετήσει εκπληκτικά την ερωτική σκηνή στην ύπαιθρο, αν και γενικά ο έρωτας, θα έλεγε κανείς απουσιάζει, ή τουλάχιστον δεν υπάρχει στο βαθμό, που «φωνάζει» ο τίτλος της ταινίας.
 Στο μεταξύ, ο Εντοάρντο τρέφει αισθήματα  πλατωνικού έρωτα προς τον Αντόνιο, ενώ η κόρη της Έμα, Ελισαμπέτα, φωτογράφος στο επάγγελμα θα ανακαλύψει τη δική της ερωτική ταυτότητα, όταν ερωτευθεί μία άλλη γυναίκα, συνάδελφό της. Με το γαϊτανάκι των σχέσεων, με τους παράνομους έρωτες και τα κρυφά πάθη είναι σαφής πρόθεση από το σκηνοθέτη να σατιρίσει εύστοχα τις μεγαλοαστικές οικογένειες, όπως είναι οι Βέκι και την υποκρισία, τα μυστικά και τα ψέμματα που υπάρχουν σε αυτές. Και φυσικά, δε μένει μόνο στα ερωτικά παιχνίδια των μεγαλοαστών, αλλά εξετάζει με την ίδια σατυρική ματιά την αλαζονεία των εκπροσώπων της εν λόγω τάξης, αλλά και τους οικονομικούς κινδύνους που αντιμετωπίζει αυτή η τάξη σήμερα, περισσότερο από ποτέ, εξαιτίας της παγκόσμιας κρίσης. Βλέπουμε δηλαδή πώς από την απλή μεταβίβαση μίας οικογενειακής επιχείρησης από το πρεσβύτερο μέλος της οικογένειας στους νεότερους διαδόχους, μπορεί ξαφνικά να μεταπωληθεί σε χέρια ξένων ιδιοκτητών, όπως είναι ο Ινδός που θα την εξαγοράσει. Και όλα αυτά στο όνομα της προόδου και της εξέλιξης, που με τόσο υπέροχα αλλά κενά λόγια, τους εξηγεί ο νέος αγοραστής, ενώ φυσικά νωρίτερα έχουν «αναγκαστεί» να απολύσουν δεκάδες εργαζομένους. Η οικονομική πτώση της ισχυρής μεγαλοαστής οικογένειας θα επιφέρει και την κοινωνική πτώση των Βέκι.

 Στο μεταξύ η ιστορία εξελίσσεται, συγκεκριμένα ο έρωτας του παράνομου ζευγαριού, μέχρι την κορύφωση του έργου. Υπάρχει κορύφωση και έρχεται με τον πιο σκληρό και διόλου αναμενόμενο τρόπο, σε ένα αδυσώπητο, για την ηρωίδα αλλά και τους θεατές, φινάλε, το οποίο είναι σίγουρα αμφιλεγόμενο, ως προς τις προθέσεις του σκηνοθέτη αλλά και ως προς το μεγάλο θέμα που ανοίγει: το κατά πόσο δηλαδή μπορεί ένας έρωτας, ακόμη κι αν είναι θυελλώδης, να σε παρασύρει σε πράξεις ανήκουστες, σε ολική ρήξη με αγαπημένα πρόσωπα, σε μοιραίες καταστάσεις, σε άρνηση της μητρότητας, στην απότομη διακοπή του θρήνου για το χαμό του παιδιού σου, στο άδειασμα του Εγώ σου, στην εκμηδένιση της προσωπικότητάς σου, στον απόλυτο αυτο-ξεφτιλισμό. Όλα αυτά βιώνει/πράττει η ηρωίδα, για να κυνηγήσει επί της ουσίας μακρινά όνειρα, κάνοντας την προσωπική της επανάσταση, για να ξεφύγει από το καταπιεσμένο και αδιάφορο περιβάλλον της, να δραπετεύσει από τη ρουτίνα της, που ξεχειλίζει από αδιαφορία και υποκρισία...

 Η μουσική πάντως, του John Adams συγκαταλέγεται στα ατού της ταινίας, αφού δένει υπέροχα με το ύφος και τη γενικότερη ατμόσφαιρα, ενώ τονίζει δεόντως το φινάλε, στην τελευταία, μεγάλη στιγμή της Swinton, λίγο αφότου η Έμα βιώσει το απόλυτο «άδειασμα» από το σύζυγό της, μέσα στην εκκλησία, όπου θα του αποκαλύψει την αλήθεια: «είμαι ερωτευμένη με άλλον», για να εισπράξει την απάντηση του Τανκρέντι: «για μένα τελείωσες, δεν υπάρχεις».

 Μία ταινία φιλόδοξη, με καλή σκηνοθεσία, εκπληκτική αισθητική, ονειρική φωτογραφία, πολύ όμορφη μουσική, καλές ερμηνείες, φόρο τιμής σε πολλούς σκηνοθέτες, αλλά ένα σενάριο με αισθητές αδυναμίες και ερωτήματα σχετικά με τις προθέσεις του σκηνοθέτη.

 Βαθμολογία: 7/10