Οι 10 καλύτερες ταινίες του 2021

 Σε μία λειψή κινηματογραφική χρονιά, που εξαιτίας του κορωνοϊού ξεκίνησε ουσιαστικά το Μάιο στα θερινά, και με δεδομένο το γενικότερο πρόβλημα της περασμένη διετίας, είδαμε στις ελληνικές αίθουσες με καθυστέρηση αρκετές ταινίες, παραγωγής τόσο του 2020 όσο και του 2019. 

Ακολουθούν λοιπόν οι καλύτερες ταινίες, που κυκλοφόρησαν στους ελληνικούς κινηματογράφους, εντός του ημερολογιακού έτους 2021:

10) Evge (Homeward), Nariman Aliev: Η σχέση πατέρα-γιου, που ξεκινούν ένα επικίνδυνο ταξίδι για να θάψουν τον μεγαλύτερο γιο/αδερφό –θύμα του πολέμου ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία- στο «Σπίτι», βρίσκεται στο επίκεντρο ενός εντυπωσιακά γυρισμένου road movie με φόντο την πολύπαθη έως και σήμερα Κριμαία όπου καταγράφονται (κι όχι εξετάζονται) οι έννοιες Πατρίδα, Μνήμη, Παράδοση, Τραύμα, Ενηλικίωση, Ελπίδα, Ιστορική Κληρονομιά σε αυτό το θαυμαστά ώριμο κινηματογραφικό ντεμπούτο από την Ουκρανία.

09) Nobody, Ilya Naishuller: Άκρως απολαυστική αλά Τζον Γουίκ περιπέτεια εκδίκησης, ο «Κανένας» μπορεί να μην σκίζει σε πρωτοτυπία, προσφέρει όμως ένα ανάλαφρο 90λεπτο καλογυρισμένου «ψυχαγωγικού» σινεμά, με έναν φιλήσυχο οικογενειάρχη, έναν καθημερινό «Κανένα», που αντιτίθεται στην ανεξέλεγκτη βια, να αναγκάζεται να καταφύγει σε αυτήν ανασύροντας τον ξεχασμένο… εκτελεστή, που είχε κρύψει βαθιά μέσα του. Από τις πλέον «αδικημένες» ταινίες της χρονιάς!

08) Wheel of Fortune and Fantasy (Gûzen to sôzô), Ryûsuke Hamaguchi: Μία σπονδυλωτή ταινία τριών επεισοδίων ή τρεις ταινίες μικρού μήκους είναι οι Ιστορίες Τύχης και Φαντασίας. Ο ασιάτης Ρομέρ, όπως εύστοχα έχει χαρακτηριστεί ο Ιάπωνας Χαμαγκούτσι, στήνει ένα ανθολόγιο γλυκόπικρων ιστοριών με ακατάπαυστους διαλόγους και κοινό παρονομαστή την παρεξήγηση, που οδηγεί στις… κλασικές άβολες καταστάσεις. Μεγάλο σινεμά δεν είναι, είναι όμως σίγουρα αληθινό, εύστοχο απέναντι στην στερεοτυπική αποτύπωση των σχέσεων και κινηματογραφικά προσεγμένο.

07) Collective, Alexander Nana: Ένα αφηγηματικά συναρπαστικό ντοκιμαντέρ για την πυρκαγιά, που είχε ξεσπάσει το 2015 στο μπαρ Κολεκτίβ του Βουκουρεστίου αφήνοντας 27 νεκρούς και περισσότερους από 100 τραυματίες. Από αρχικά μια γιατρό οι δημοσιογράφοι ξεσκεπάζουν ένα τεράστιων διαστάσεων ιατρικό σκάνδαλο αναδεικνύοντας στο έπακρο τη διαφθορά του Δημοσίου Συστήματος Υγείας. Κι όλα αυτά, φυσικά, είναι σε μας τόσο γνώριμα..

06) Quo Vadis, Aida?, Jasmila Žbanić: Μια καθηλωτική κεντρική ερμηνεία (με διαφορά η καλύτερη φετινή γυναικεία) από την Γιασνα Ντζουρισιτς και μια δυνατή πολιτική ταινία με σκηνοθετική ένταση είναι η πρόταση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης για το όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, στην όποια μια αεικίνητη διερμηνέας του (διπλωματικά ανίκανου να σώσει ανθρώπινες ζωές) ΟΗΕ δίνει μάχη με το χρόνο ώστε να σώσει την οικογένεια της από τη διαφαινόμενη «σφαγή της Σρεμπρένιτσα».

05) Don’t Look Up, Adam McKay: Η πιο ξεκαρδιστική πολιτική σάτιρα των τελευταίων χρόνων, από τον εξπέρ του είδους Ανταμ ΜακΚεϊ και το πιο in your face χολιγουντιανό «θα πεθάνουμε όλοι» είναι η πιο αστεία ταινία της χρονιάς. Όλοι οι θεσμοί κατακεραυνώνωνται καθόλου άδικα από τον… βιτριολικό Αρμαγεδδώνα του ΜακΚεϊ: Πρόεδρος, κυβερνητικά στελέχη, στρατός, ΜΜΕ, επιχειρηματίες, κοινωνικά δίκτυα (αυτή η μάστιγα), κοινή γνώμη (αυτή η… κατάρα) ενώ σε πιάνει απελπισία σκεπτόμενος πως αν αύριο εμφανιστεί πραγματικά ένα παρόμοιο θέμα, θα έχουμε εξίσου γελοίες αντιδράσεις.

04) First Cow, Kelly Reichardt: Ίσως η πιο λυρική ταινία της χρονιάς, δεξιοτεχνικά γυρισμένη, χωρίς να αναζητά εντυπωσιασμούς, αποστασιοποιημένη αλλά έντονα πολιτική και αφηγηματικά καθηλωτική, η «Πρώτη Αγελάδα» είναι μια απομυθοποίηση της Άγριας Δύσης και του αμερικάνικου ονείρου.

03) The Hand of God (È stata la mano di Dio), Paolo Sorentino: Ο ναπολιτάνος σκηνοθέτης επιστρέφει στη γενέτειρά του για να αφηγηθεί την πλέον αυτοβιογραφική ιστορία του. Σε μια περίοδο όπου ο «Θεός» Ντιέγκο Μαραντόνα ειδωλοποιείται εν μέσω μαζικής παράκρουσης πριν καν φτάσει στη Νάπολι (αφήνοντας την Μπαρτσελόνα), ο νεαρός Σορεντίνο (ερμηνευτικά αποκαλυπτικό άλτερ έγκο του ο Φιλίπο Σκότι), μοναχικός, ευαίσθητος θαυμάζει με τους γονείς, τα αδέρφια και τους φίλους του τον θεό του ποδοσφαίρου κι ας μην ασχολείται ο ίδιος ιδιαίτερα με το βασιλιά των σπορ ενώ ενηλικιώνεται, αφυπνίζεται σεξουαλικά και κυνηγάει το όνειρό του να γίνει κινηματογραφιστής. Όλο αυτό το υπέροχα νοσταλγικό κλίμα της εποχής φέρνει στην οθόνη ο ιταλός auter μέσα από μια τυπική, πολυάριθμη ναπολιτάνικη οικογένεια της δεκαετίας του ’80 αποτίοντας φόρο τιμής στον σπουδαίο δάσκαλο Φεντερίκο Φελίνι, αποθεώνοντας την πανταχού στο σορεντίνικο φιλμικό σύμπαν γυναικεία ομορφιά και «ευχαριστώντας» τον «σωτήριο» Ντιέγκο, όχι τόσο για το θρυλικό «Χέρι του Θεού» όσο για το γεγονός ότι άθελά του, τού έσωσε κυριολεκτικά τη ζωή.

02) The Father, Florian Zeller: Αν η γυναικεία ερμηνεία της χρονιάς είναι της Ντζούρισιτς στο «Quo Vadis, Aida?», αυτή του Σερ Άντονι Χόπκινς, στο ρόλο του Πατέρα, του Φλοριάν Ζέλερ (που ντεμπουτάρει σκηνοθετώντας δικό του θεατρικό έργο) είναι πάνω και πέρα από κάθε κριτική, καθώς κατορθώνει να θολώσει εντυπωσιακά τα όρια ανάμεσα στην (πολύπλευρη) Τέχνη του και την προσωπική του ζωή υποδυόμενος τον 80χρονο Άντονι(!), που πάσχει από άνοια και αδυνατεί να γνωρίσει / θυμηθεί πρόσωπα και καταστάσεις. Και η εμμονή του με το ρολόι χειρός, που μόνιμα ψάχνει, σαν να προσπαθεί -μάταια- να σταματήσει τον αδυσώπητο χρόνο ο οποίος πλέον τρέχει με τρομακτικά υψηλή για εκείνον ταχύτητα. Σπουδαίο!

01) The French Dispatch, Wes Anderson: Το οπτικό αριστούργημα της χρονιάς δε θα μπορούσε να έχει σκηνοθετηθεί παρά μόνο από τον Γουές Άντερσον. Αυτόν τον μοναδικό αμερικανό στυλίστα, που μπορεί γενικά ο φορμαλισμός του να ξενίζει και να καπελώνει το περιεχόμενο των ταινιών του, όμως η αντερσονική τρυφερότητα, το υπέροχο, πανέξυπνο χιούμορ, ο σπάνιος ανθρωπισμός του και η εμμονική του τελειομανία στις τεχνικές λεπτομέρειες απογειώνουν εδώ το αποτέλεσμα, που είναι ένα πολυεπίπεδο, ξέφρενο σε ρυθμό  φαντασμαγορικό «ξεφύλλισμα» και μια βαθιά υπόκλιση στην από καιρό χαμένη δημοσιογραφία.

Άλλες πολύ καλές ταινίες της χρονιάς, που μόλις έφυγε:

- Nomadland, Chloé Zhao: Ένα λυρικό, πολυβραβευμένο road movie, που φέρνει την Άγρια Δύση στην Αμερική του σήμερα. 

- Bacurau, Kleber Mendonça Filho and Juliano Dornelles: Μία από τις εκπλήξεις της χρονιάς, από τη Βραζιλία, αυτό το ανεξάρτητο φιλμ είναι μία υπέροχη μίξη πολλών κινηματογραφικών ειδών κι ένα δυνατό πολιτικό σχόλιο για τη σημερινή Βραζιλία του Μπολσονάρου.

Περνώντας στις απογοητεύσεις της χρονιάς, ιδού κάποιες ταινίες, που συζητήθηκαν για διάφορους λόγους αλλά... δεν:

- The Lamb, Valdimar Jóhannsson: Ο κακός άνθρωπος παρεμβαίνει στη Φύση, η οποία παίρνει ανθρώπινη μορφή και τον εκδικείται. Μπεεε!

- The Last Duel, Ridley Scott: Άσε, Ρίντλεϊ. Ώρα για απόσυρση. Ίσως οι πιο χαμένες κινηματογραφικές 2μιση ώρες…

- Bad Luck Banging or Loony Porn (Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό), Radu Jude: Ατυχές. Ατυχέστατο. Ξεκάθαρα!

- Benedetta: Ο ίδιος ο Βερχόφεν σπάει πλάκα με την «ταινία» του, γιατί να τον πάρουμε εμείς στα σοβαρά;

- Titane, Julia Ducournau: Η Titan-ια παπαριά της χρονιάς! Η α-φυλη «νέα πραγματικότητα» τώρα και στο σινεμά! Ζήτω οι μόδες!

Ευτυχώς όμως, την χρονιά που πέρασε, είδαμε μετά από πολύ καιρό αρκετές ελληνικές ταινίες από αξιόλογες έως πάρα πολύ καλές. Χωρίς αξιολογική σειρά:

- Ο Γιώργος του Κέδρου, Γιάννης και Γιώργος Κολόζης

- Μήλα, Νίκος Χρήστου

- Σελήνη, 66 Ερωτήσεις, Ζακλίν Λέντζου

- Οφειλή, Σταύρος Ψυλάκης

- Πρόστιμο, Φωκίων Μπόγρης

- Daniel ‘16, Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος

- Digger, Τζώρτζης Γρηγοράκης

Στηρίζουμε τους κινηματογράφους, στηρίζουμε το ελληνικό σινεμά.

Καλή κινηματογραφική χρονιά!