Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2010

Die bitteren Tränen der Petra von Kant, Rainer Werner Fassbinder, 1972


 "Τα πικρά Δάκρυα της Πέτρα φον Καντ", είναι η κατά λέξη μετάφραση στα ελληνικά, αυτής εδώ της σπουδαίας ταινίας του Rainer Werner Fassbinder, του καταξιωμένου Γερμανού σκηνοθέτη, και του 1972. Απ' τα σπουδαιότερα φιλμ του βασικότερου εκφραστή του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου, ενός κινηματογραφιστή, όπου ο έρωτας και οι άνθρωποι παίζουν αποτελούν τα δύο στοιχεία που επικρατούν στην πλειονότητα των ταινιών που γύρισε. 40+1 ταινίες σε 13 χρόνια και ενώ πέθανε μόλις 37 χρονών!!

Η υπόθεση της ταινίας:
Η ιστορία της Πέτρα φον Καντ διαδραματίζεται στο φανταχτερά στολισμένο διαμέρισμά της στη Βρέμη. Αλαζονική, καυστική, εγωκεντρική, κακομεταχειρίζεται διαρκώς την βοηθό της Μερλένε. Ξαφνικά μπαίνει στην ζωή της ένα 23χρονο μοντέλο. Η Πέτρα την ερωτεύεται αμέσως. Ο τρόπος που αντιμετωπίζει τις ερωτικές, αλλά και συνολικά τις σχέσεις της, είναι ξεκάθαρα «ιδιοκτησιακός». Φέρεται στους ανθρώπους σαν να της ανήκουν. Επιθυμεί, αποκτά και απολαμβάνει, χωρίς να ασχοληθεί ιδιαίτερα με τις επιθυμίες των άλλων. Οταν έρθει η ώρα που θα αισθανθεί κάτι, που θα αγαπήσει ειλικρινά, θα αποτύχει και θα μείνει μόνη. Τότε θα νιώσει πώς είναι να σε πληρώνουν με το ίδιο νόμισμα...

 Ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ λοιπόν, ο μέγας αυτός ανθρωπιστής, με τα "Πικρά Δάκρυα της Πέτρα φον Καντ" κάνει έναν ύμνο στον έρωτα.
Ο Φασμπίντερ έγραψε το κλειστοφοβικό αυτό δράμα στη διάρκεια ενός 11ωρου αεροπορικού ταξιδιού από το Βερολίνο στο Λος Άντζελες. Τόσο ενθουσιάστηκε που βιάστηκε να γυρίσει γρήγορα πίσω και να το κάνει ταινία σε 10 μόνο ημέρες γυρισμάτων. Αν και τα πρόσωπα βασίζονται σε ανδρικούς χαρακτήρες ο ίδιος είχε την φαεινή ιδέα να τα αναθέσει σε γυναίκες γιατί "είναι πιο απελευθερωμένες στις συναισθηματικές αλήθειες και πιο ανοιχτές στις ανάγκες ενός μελοδράματος υψηλών αισθητικών αξιών".

  Το σενάριο της ταινίας, δια χειρός Φασμπίντερ, δεν λέει πολλά. Γιατί σημασία έχουν τα υπόλοιπα.
 Οι χαρακτήρες, το θεατρικό στήσιμο (πρόκειται για κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου θεατρικού έργου του ίδιου του Φασμπίντερ!), τα αισθήματα, τα πάθη, οι εμμονές, και ακόμη τα χρώματα, η σεξουαλικότητα, οι κοινωνικές συνθήκες, οι ρόλοι των φύλων, η οικογένεια, η εξουσία, οι όποιοι θεσμοί.

 Η βασική ηρωίδα λοιπόν του φιλμ, η Πέτρα φον Καντ είναι σκληρή και άκαρδη γυναίκα, αλαζονική και εγωμανής, με πολύ άσχημο και κυνικό χαρακτήρα και δεσποτική με τους ανθρώπους που συναναστρέφεται και ειδικά απέναντι στην υπηρέτρια και γραμματέα της. Εντελώς ξαφνικά θα νιώσει τον έρωτα στο πρόσωπο ενός νεαρού μοντέλου. Σιγά σιγά θα αλλάζει χαρακτήρα. Ο έρωτας θα την μαλακώσει. Και η Πέτρα θα παραδοθεί άνευ όρων στα αισθήματα της για την νεαρή γυναίκα. Αλλά δεν θα καταφέρει να την κάνει να την αγαπήσει. Και θα νιώσει για πρώτη φορά στη ζωή της ότι δεν έχει το πάνω χέρι. Θα βρεθεί στη θέση όλων εκείνων που μέχρι τότε βασάνιζε και κακομεταχειριζόταν. Θα καταλάβει πώς είναι να αδικείσαι, να νιώθεις προδομένος, να ταπεινώνεσαι. Και μόνη της πια, μετά την αποχώρηση της Μερλένε, θα καταρρεύσει...

 Γιατί ο έρωτας, μας λέει ο σπουδαίος και αμφιλεγόμενος κινηματογραφιστής, είναι εκείνο το ανθρώπινο συναίσθημα που είναι ικανό να φέρει τα πάνω κάτω. Είναι εκείνος που θα κάνει την Πέτρα φον Καντ να μεταλλαχθεί σε έναν άλλο, εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα. Και συγκεκριμένα, από εγωπαθή, εξουσιαστική και κυνηγό, σε ταπεινωμένη, εξουσιαζόμενη και θήραμα...

 Με αργούς ρυθμούς, διάρκειας δύο ωρών, εξελίσσεται κατ' αποκλειστικότητα μέσα στο δωμάτιο της Πέτρα φον Καντ. Μπορεί κατά σημεία να κουράζει, να είναι "βαριά" και ίσως οι πολύ δυνατές ερμηνείες να είναι απόρροια μιας "στημένης" προσπάθειας για επιδιωκώμενο αποτέλεσμα, ωστόσο συνολικά, τα "Πικρά Δάκρυα" είναι μία εξαιρετική ταινία, που μιλάει για κάθε μορφής θεσμούς, κοινωνικούς, ταξικούς, οικογενειακούς, για αισθήματα, πάθη, πόθους, εμμονές, διαστροφές, και που φυσικά εξυμνεί τον έρωτα, το συναίσθημα που, ανεξαρτήτως φύλλου, ξυπνά έντονα πάθη και που ευθύνεται για αντιστροφή των ρόλων και μετάλλαξη των συναισθημάτων!

 Βαθμολογία: 7,5/10

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου