Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2009

Crna macka, beli macor, Emir Kusturica, 1998


 "Μαύρη Γάτα, Άσπρος Γάτος" είναι ο ελληνικός τίτλος ("Black Cat White Cat" ο διεθνής) αυτής της ανατρεπτικής κομεντί του Εμίρ Κουστουρίτσα (Emir Kusturica). Τρία χρόνια μετά το αριστουργηματικό "Underground", ταινία που καθιέρωσε τον Κουστουρίτσα παγοσμίως σαν έναν μεγάλο δημιουργό, ο σπουδαίος Σέρβος σκηνοθέτης δημιουργεί αυτήν εδώ την ξεκαρδιστική μαύρη κωμωδία με αστείρευτη θετική διάθεση!

 Η υπόθεση της ταινίας:
Ο Μάτκο μπορεί να παριστάνει τον έξυπνο κομπιναδόρο αλλά όπως λένε "το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται!". Έτσι αγοράζει νερό νομίζοντας πως είναι πετρέλαιο, γεγονός που τον οδηγεί στην οικονομική καταστροφή. Η μία συμφορά έρχεται μετά την άλλη και αναγκάζεται να πάει στο μεγαλύτερο γκάνγκστερ της περιοχής, τον Νταντάν, προκειμένου να ζητήσει χρηματοδότηση για την επόμενη κομπίνα του. Το σχέδιο του Μάτκο πάει στραβά και τώρα μόνο μία λύση του απομένει για να ξεπληρώσει τα χρέη: να παντρέψει το γιο του με την αδερφή του Νταντάν... 

 Ο Κουστουρίτσα σκηνοθετεί εντυπωσιακά, με μία πολύ καλή διάθεση, η οποία αποτυπώνεται σε κάθε σεκάνς, σε κάθε πλάνο και φυσικά προσδίδει μία ξεχωριστή νότα αισιοδοξίας στο φιλμ.
 Το στόρι είναι θεότρελο, οι ρυθμοί καταιγιστικοί, η περιήγηση στη γιουγκοσλαβική ενδοχώρα πανέμορφη, η μουσική του Γκόραν Μπρέγκοβιτς υπέροχη, τα άγνωστα σε εμάς μουσικά όργανα αναδύουν μαγικές μελωδίες και όπως προείπα, η ευχάριστη, κωμική διάθεση του σκηνοθέτη που ενίοτε μετατρέπεται σε ειρωνική βάζει τη δική της σφραγίδα στην ταινία, αφήνοντας ένα πλατύ χαμόγελο διασκέδασης και ικανοποίησης στον θεατή!
 Άλλωστε στο πνεύμα αυτό του σκηνοθέτη εξελίσσεται η ιστορία, με τους "καλούς" να επιβιώνουν, τους "κακούς" να την πληρώνουν και κάθε τι να παίρνει το δρόμο που πρέπει. Σαν παραμύθι με happy end δηλαδή.

 Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι με το "Μαύρη Γάτα, Άσπρος Γάτος" ο Κουστουρίτσα κάνει έναν ύμνο για τη ζωή! 


Το ευφυές, ανάλαφρο μαύρο χιούμορ του Κουστουρίτσα επισκιάζει τις όποιες, ελάχιστες δραματικές στιγμές και διανθίζει με τσιγγάνικα στοιχεία όλα τα αλλόκοτα γεγονότα που παρακολουθούμε.


Η ταινία έχει κερδίσει τον Αργυρό Λέοντα για Καλύτερη Σκηνοθεσία, στο Φεστιβάλ της Βενετίας.

 Βαθμολογία: 6/10

Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2009

Ο Θίασος, Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1975




 "Ο Θίασος" ή αλλιώς "The Travelling Players" όπως είναι ο διεθνώς γνωστός τίτλος, αποτελεί την πιο αντιπροσωπευτική ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, του δεύτερου βραβευμένου στις Κάννες Έλληνα σκηνοθέτη με το "Αιωνιότητα και μία μέρα" του 1998, μετά τον Μιχάλη Κακογιάννη και την "Ηλέκτρα" του 1962.
Και που χάρις στον οποίο ο ελληνικός κινηματογράφος απέκτησε διεθνή αναγνώριση. Κατά την άποψή μου πρόκειται σίγουρα για την καλύτερη ταινία του Αγγελόπουλου και ίσως για την σημαντικότερη στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου μας!

Με τον "Θίασο", ο Θόδωρος Αγγελόπουλος μας χαρίζει απλόχερα ένα διπλό μάθημα, ιστορίας και κινηματογράφου, κινηματογράφου και ιστορίας. Εντάσσεται στην «τριλογία της Ιστορίας» του Έλληνα σκηνοθέτη, και αποτελεί το δεύτερο μέρος της, μετά τις "Μέρες του '36" και πριν τους "Κυνηγούς". Ενώ επίσης, ο μύθος των Ατρειδών μεταφέρεται στην νεώτερη μεταπολεμική Ελλάδα στη ζωή ενός θιάσου.

 Η 4(!) ωρών ταινία περιγράφει την πορεία ενός θεατρικού θιάσου από το 1939 έως το 1952. Και παράλληλα, την -πολιτική- ιστορία της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των δεκαετιών. Ούτε η υπερβολικά μεγάλη διάρκεια, ούτε και ορισμένες αργές σκηνές δεν μπορούν να μειώσουν στο ελάχιστο αυτό το αριστουργηματικό φιλμ. Ο θεατής αφήνεται στους υπέροχους μουσικοχορευτικοθεατρικούς ρυθμούς του σκηνοθέτη και ειλικρινά δεν καταλαβαίνει το πότε πέρασε η ώρα, παρά μόνον όταν τελειώσει η ταινία!

 Και κατά την περιπλάνησή τους, θα παρακολουθούμε με όμορφο τρόπο να περιπλέκονται οι δικές τους ιστορίες και καταστάσεις με εκείνες που βιώνει η χώρα. Τα μέλη του Θιάσου κάνουν πρόβες από το έργο του Σπυρίδωνα Περεσιάδη «Γκόλφω, η βοσκοπούλα». Παρεπιμπτόντως τα πολυάριθμα μέλη του Θιάσου αποτελούν μέλη μίας και της ίδιας οικογένειας.

 Οι εναλλαγές των εποχών και η σπονδυλωτή απεικόνιση εκπληκτικές. Ξεκινάμε παρακολουθώντας τις τελευταίες μέρες της δικτατορίας Μεταξά (1936-40), τον πόλεμο, την εισβολή των Ιταλών στη συνέχεια, την Γερμανική κατοχή (1940-44), την ιστορική απελευθέρωση, την άφιξη Αμερικανοάγγλων με τις ευλογίες της εξουσίας, τον τρομερό εμφύλιο (1944-52) και την ανάληψη της εξουσίας απ' τη Δεξιά (ναι, υπήρχε "νικητής" στον εμφύλιο όσο κι αν κάποιοι δεν το παραδέχονται ή επιμένουν στην εκδοχή της "ελληνικής καταστροφής").
 Όλα τα γεγονότα αυτά ως φόντο των περιπλανήσεων του Θιάσου, ομορφαίνουν ακόμη περισσότερο τα εντυπωσιακά τοπία ενώ μας θυμίζουν άλλωτε θλιβερά και άλλωτε χαρμόσυνα γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
 Η υπέροχη μουσική ανήκει στον Λουκιανό Κηλαηδόνη.


 Ο Θίασος για μένα αποτελεί ένα αριστούργημα όχι μόνο για τον ελληνικό αλλά και για τον παγκόσμιο κινηματογράφο, όπου συγκαταλέγεται μέσα στις 100 καλύτερες ταινίες από καταβολής του. 
 Όσο για την Ελλάδα, θα τον κατέτασσα μέσα στις 10 σπουδαιότερες ελληνικές ταινίες και μάλιστα θα του έδινα την πρώτη θέση αφού θεωρώ τον "Θίασο" ως το σημαντικότερο φιλμ στην ιστορία του ελληνικού σινεμά. Οι υπόλοιπες εννιά της δεκάδας θα είναι: "Ο Δράκος" του Ν. Κούνδουρου, η "Ευδοκία" του Α. Δαμιανού , η "Στέλλα" του Μ. Κακογιάννη, η "Αναπαράσταση" και πάλι του Θ. Αγγελόπουλου, ενώ θα ακολουθούσαν "Η Κάλπικη Λίρα" του Γ. Τζαβέλλα, "Το Ρεμπέτικο" του Κ. Φέρρη, "Η Εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων" του Δ. Αβδελιώδη, η "Γλυκιά Συμμορία" του Ν. Νικολαΐδη και το "Σπιρτόκουτο" του Γ. Οικονομίδη.


 13 βραβεία και διακρίσεις κέρδισε συνολικά ο Θίασος, σημαντικότερα των οποίων:
Βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ Καννών, Βραβείο INTERFILM στο Φόρουμ του Βερολίνου, Ειδικό Βραβείο στο Φεστιβάλ της Ταορμίνα, Καλύτερη Ταινία της Χρονιάς στο Φεστιβάλ Βρυξελλών, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας της Χρονιάς σύμφωνα με το B.F.I, Μέγα Βραβείο Τεχνών στην Ιαπωνία. Η Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Ιταλίας ανακήρυξε τον "Θίασο", Καλύτερη Ταινία της Δεκαετίας 1971-1980, ενώ η Διεθνής Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου τον κατέταξε στην 44η θέση των καλύτερων ταινιών στην Ιστορία του Παγκόσμιου Κινηματογράφου.

 Ίσως η αντικειμενική του αξία να είναι -ελάχιστα- χαμηλότερη, αλλά βάζω στρογγυλό 10 ως φόρο τιμής στον Θόδωρο Αγγελόπουλο, αλλά και για έναν ελληνικό κινηματογράφο που δεν υπάρχει πια..
 Βαθμολογία: 10/10

Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2009

Rashomon, Akira Kurosawa, 1950

 

 Το Rashomon του Akira Kurosawa, του σημαντικοτέρου ίσως Ιάπωνα σκηνοθετη είναι ένα αριστουργηματικό φιλμ, που μπορεί να μην έτυχε της αποδοχής και απήχησης ταινιών όπως "The Seven Samurai", "Ran", "Throne of Blood", "Yojimbo", αλλά προσωπικά δε νομίζω ότι υστερεί συγκρίσει με αυτές. Απεναντίας, του χάρισε το βραβείο Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας και το "Χρυσό Λιοντάρι" στο φεστιβάλ Βενετίας, ενώ ήταν το φιλμ που του προσέδωσε παγκόσμια καταξίωση!


  Η υπόθεση της ταινίας:
 Στην Ιαπωνία του 12ου αιώνα, μια γυναίκα βιάζεται και ο σύζυγός της δολοφονείται από τον πασίγνωστο ληστή Ταγιομαρού. Ο δράστης σύντομα συλλαμβάνεται αλλά η κατάθεσή του, είναι εντελώς διαφορετική από την κατάθεση του θύματος. Ένας αυτόπτης μάρτυρας που βρήκε το πτώμα του άντρα, καλείται για να δώσει φως στην υπόθεση αλλά περιπλέκει περισσότερο την κατάσταση καθώς η κατάθεση του είναι επίσης διαφορετική από τις υπόλοιπες... Μια ταινία πάνω στην αβεβαιότητα, την αμφιβολία, και την ανησυχία που προκαλούν όλα αυτά τα συναισθήματα. Κρύβει όλους τους φιλοσοφικούς και ψυχολογικούς αρμονικούς ήχους που θα χαρακτηρίζουν από εκεί και έπειτα την κινηματογραφική πορεία του σκηνοθέτη. Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Bενετίας και Οσκαρ ξένης ταινίας, και εκπληκτική ερμηνεία από τον Μιφούνε.



 Το εκπληκτικό σενάριο δια χειρός Akira Kurosawa, Shinobu Hashimoto, είναι από μια νουβέλα του Ryunosuke Akutagawa. Ο Toshiro Mifune δίνει και εδώ μία εκπληκτική ερμηνεία.

  Φαινομενικά και με πρώτη ανάγνωση πρόκειται για ένα αστυνομικό θρίλερ, με την δολοφονία ενός αριστοκράτη, το βιασμό της γυναίκας του, μάρτυρες, υπόπτους κλπ.. Ο σπουδαίος όμως Ιάπωνας σκηνοθέτης δεν μένει εκεί. Αντίθετα, μας παρουσιάζει το φόνο και το βιασμό ως αφορμές για να μας οδηγήσει σε ένα υπέροχο φιλοσοφικό ταξίδι. Τα ερωτήματα που θέτει είναι αμέτρητα και ο θεατής παρασύρεται άνευ όρων στην πανέμορφη -αν και σε ασπρόμαυρο φόντο- μαγεία που προσφέρει ο Κουροσάβα.
 Ένα δοκίμιο επί της ουσίας για την αλήθεια, το ψέμα και τη λεπτή διαχωριστική γραμμή που υπάρχει ανάμεσά τους. Τί είναι αλήθεια λοιπόν και τί ψέμα, έννοιες όπως υποκειμενικότητα, διαφορετική εκδοχή, αμφισβήτηση, δυσπιστία, ανασφάλεια αποτελούν μέρη του κουβαριού που με μαεστρικό τρόπο ξεδιπλώνει ο Κουροσάβα επί της οθόνης.

 Τρία πρόσωπα λοιπόν, τρεις διαφορετικές εκδοχές πάνω στην ίδια ιστορία. Τρία διαφορετικά χωροχρονικά επίπεδα. Τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες. Τρεις ξεκάθαρα υποκειμενικές ιστορίες, γεμάτες αντιθέσεις... και αργότερα και μία τέταρτη.
 Η ιστορία είναι η ίδια. Τα γεγονότα τα ίδια. Η ατομικότητα όμως της υποκειμενικής προσέγγισης του κάθε μάρτυρα ποικίλλει. Σε αυτό συμβάλλουν διάφορα συναισθήματα, εμπειρίες, συμφέροντα, απόψεις, προσωπικότητες του καθενός.
  Ο Κουροσάβα χρησιμοποιεί με εκπληκτικό τρόπο τα flash backs για να αφηγηθεί τις τέσσερις διαφορετικές εκδοχές και συνολικά η σκηνοθεσία είναι εξαιρετική. Ποιος τελικά λέει την αλήθεια, εάν όντως κάποια απ' τις προσεγγίσεις είναι αληθινή... Κάπου εδώ μας κλείνει το μάτι ο Ιάπωνας σκηνοθέτης, αφού "Οι άνθρωποι δεν μπορούν να πουν την αλήθεια γιατί είναι άνθρωποι" όπως λέει χαρακτηριστικά εις εκ των μαρτύρων!
   

Ταινία σταθμός στην ιστορία του κινηματογράφου. Συχνά θα την βρείτε σε λίστες ανάμεσα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Μια δημιουργία αποτελούμενη απ' τα υλικά που είναι φτιαγμένα τα αριστουργήματα.

Ο ίδιος ο Ακίρα Κουροσάβα είχε πει σχετικά με το σενάριο της ταινίας και τους χαρακτήρες:
«Τα ανθρώπινα όντα είναι ανίκανα να είναι ειλικρινείς με τον εαυτό τους όσον αφορά τους ίδιους τους τούς εαυτούς. Δεν μπορούν να μιλήσουν για τους εαυτούς τους χωρίς να τους εξωραΐσουν. Το σενάριο περιγράφει τέτοια ανθρώπινα όντα-είδη που δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς ψέματα που να τα κάνουν να νοιώθουν άνθρωποι καλύτεροι από όσο είναι. Δείχνει ακόμη αυτή την αμαρτωλή ανάγκη τους να κολακεύουν και να προσποιούνται ακόμη και μέσα από τον τάφο-ακόμη και ο χαρακτήρας που πεθαίνει δεν μπορεί να σταματήσει να λέει ψέματα όταν μιλάει μέσω του μέντιουμ στους ζωντανούς. Ο εγωισμός είναι μια αμαρτία που το ανθρώπινο ον κουβαλάει μαζί του εκ γενετής. Η λύτρωση από αυτή είναι το πιο δύσκολο πράγμα.»

 Δάσκαλος για ολόκληρο τον κινηματογράφο ο Kurosawa, πολλές ταινίες του διδάσκονται ως σεμινάρια σε σχολές κινηματογράφου -μεταξύ των οποίων και το Rashomon- ενώ πολλοί μεταγενέστεροι συνάδελφοί του πήραν πολλά στοιχεία απ' τις ταινίες και τον τρόπο κινηματογράφησης του σπουδαίου Ιάπωνα σκηνοθέτη. 

Βαθμολογία: 9,5/10

Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2009

Nuovo Cinema Paradiso, Giuseppe Tornatore, 1988


"Nuovo Cinema Paradiso", ελληνικός τίτλος "Σινεμά ο Παράδεισος" είναι η δεύτερη ταινία του Giuseppe Tornatore, αυτή που έκανε γνωστό τον σημαντικό Ιταλό σκηνοθέτη και μακράν ότι καλύτερο έχει υπογράψει μέχρι σήμερα.

 Έχω την εντύπωση ότι πρόκειται για μία πάρα πολύ συμπαθητική ταινία για όλους τους κινηματογραφόφιλους. Ανεξάρτητα απ' το εάν τη θεωρεί ο καθένας μεγάλη, πολύ καλή, αριστουργηματική ή σημαντική, προσωπικά δεν έχω ακούσει από κάποιον φίλο του σινεμά να χαρακτηρίσει κακή ή αδιάφορη αυτή την ταινία. Κάτι που δύσκολα συμβαίνει ακόμη και σε σπουδαία, κλασικά φιλμ! Αν και πιστεύω ότι ανάμεσα στις κλασικές συγκαταλέγεται και αυτή η υπέροχη ταινία του Τορνατόρε.
  Παρόλα αυτά θεωρώ ότι πιο "τιμητικό" τόσο για το φιλμ όσο και για τον σκηνοθέτη του, θα ήταν η τοποθέτησή του ανάμεσα όχι στις κλασικές, σημαντικές, μεγάλες, αλλά ανάμεσα στις πιο ωραίες και αγαπημένες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου..

 Η υπόθεση:
Το Σινεμά Παράδεισος αφηγείται την ιστορία του Salvatore (το παρατσούκλι του είναι Toto), ενός ορφανού αγοριού το οποίο γεννήθηκε και έζησε σε ένα μικρό χωριό της Σικελίας στην δεκαετία του '40 και '50. Τώρα διάσημος σκηνοθέτης πια, επιστρέφει στην Σικελία για την κηδεία του παιδικού του φίλου του Alfredo, ο οποίος εργαζόταν στον μοναδικό κινηματογράφο του χωριού και έκανε τις προβολές.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, περνάει από μπροστά του όλη του η ζωή. Ο πρώτος του έρωτας με την πανέμορφη Elena, τα χρόνια που έζησε στην κλειστή κοινωνία πριν από τριάντα χρόνια και τα καλά και τα άσχημα που του συνέβησαν στην ζωή του μέχρι τώρα.


 Ο Salvatore λοιπόν, ο ήρωάς μας θα επιστρέψει στην πόλη που γεννήθηκε ύστερα από πολλά χρόνια και ένα οδοιπορικό μνήμης θα περάσει μπροστά απ' τα μάτια του και απ' τα δικά μας. Θα θυμηθεί τη φιλία του με τον Alfredo (Philippe Noiret), έναν μηχανικό προβολής. Άλλωστε για χάρη του φίλου επέστρεψε στη Σικελία, για να παραβρεθεί στην κηδεία του. Και έτσι, θα θυμηθεί την πρώτη του επαφή με τον κινηματογράφο, τη σχέση λατρείας που ανέπτυξε με την 7η τέχνη, αλλά και την διέξοδο που θα βρει εκεί απ' την καθημερινότητα και τη ρουτίνα. Νοσταλγική αναπαράσταση απ' τον Τορνατόρε μιας εποχής που ο κινηματογράφος αποτελούσε το επίκεντρο ολόκληρης της πόλης, όπου γέμιζε σε κάθε προβολή με κάθε λογής ανθρώπους ανεξαρτήτως μορφωτικού, κοινωνικού ή ταξικού επιπέδου και όλοι οι θεατές μοιράζονταν τα συναισθήματά τους.


 Ο ίδιος ο τίτλος προδίδει ότι η ταινία θα είναι άμεσα συνυφασμένη με τον κινηματογράφο. Δεν είναι όμως κάποιο ντοκυμαντέρ για την δημιουργία και την ιστορία του κινηματογράφου. Με εφαλτήριο την αγαπημένη τέχνη ξεδιπλώνεται μια ιστορία με πλούσια συναισθήματα. Νοσταλγία, φιλία, αυτοθυσία, αθωότητα, αγάπη, τρυφερότητα, χαρά, πικρία, γέλιο, θλίψη και άλλα τόσα συνοδεύουν τις θύμισες του Σλαβατόρε, αλλά περνάνε και στον θεατή που αφήνεται στη μαγεία, που ένας κινηματογράφος σαν τον Ιταλικό ξέρει να δημιουργεί με έναν υπέροχο, ξεχωριστό τρόπο.

  Ο νεαρός Σαλβατόρε λοιπόν, θα αναπτύξει μια βαθιά φιλία με τον ηλικιωμένο μηχανικό προβολής, θα προτιμάει να ξοδεύει το λιγοστό χαρτζηλίκι του για ταινίες αντί για φαγητό, θα μάθει να χειρίζεται ο ίδιος τη μηχανή, μέχρι που μετά από πολλά συμβάντα, ο μικρός με τολμηρό αίσθημα αυτοθυσίας και θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του θα σώσει τον γέρο φίλο του όταν ο τελευταίος θα εγκλωβιστεί στο σινεμά από μια φωτιά που ξέσπασε.

 Αργότερα, έφηβος πια θα ερωτευθεί μία πολύ όμορφη κοπέλα, την Elena και όντας ντροπαλός θα περάσει καιρός μέχρι να την πλησιάσει. Εκείνη θα ανταποκριθεί στο κάλεσμά του και ο Τορνατόρε μας παρουσιάζει παράλληλα τους δύο μεγάλους έρωτες του Σαλβατόρε, αυτόν για την Ελένα και φυσικά εκείνον για το σινεμά, ενώ επίσης, σκηνοθετεί με ιδιαίτερη τρυφερότητα τους χαρακτήρες του και τους κάνει πάρα πολύ συμπαθείς σε εμάς. Ο Ιταλός σκηνοθέτης κάνει μία ταινία - ύμνο στον άνθρωπο και εμείς τον ευγνωμονούμε για αυτό!
 Όλες οι ερμηνείες είναι εκπληκτικές, η δε, υπέροχη μουσική του μοναδικού Ένιο Μορικόνε πλημμυρίζει κάθε σεκάνς με έντονα συναισθήματα.
 Ενώ το τέλος της ταινίας είναι απλά μαγικό. Είναι ένα απ' τα πιο δυνατά φινάλε στην ιστορία του κινηματογράφου και από εκείνα που δεν γίνεται να φύγουνν απ' τη μνήμη σου.

 Ένας ύμνος στον άνθρωπο, τον έρωτα, τον κινηματογράφο!

Βραβείο ΟΣΚΑΡ Ακαδημίας Κινηματογράφου - Χρυσή Σφαίρα - Νικήτρια 5 Βραβείων BAFTA Βρετ. Ακαδημίας - Μέγα Βραβείο Επιτροπής Φεστιβάλ Καννών.


Βαθμολογία: 9/10

Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2009

Le Salaire de la Peur, Henri-Georges Clouzot, 1953



"Το μεροκάματο του τρόμου" είναι ο ελληνικός τίτλος του έξοχου αυτού φιλμ απ' τη Γαλλία και τον Ανρί-Ζορζ Κλουζό (Henri-Georges Clouzot), του 1953.

 Πρόκειται για μία από τις πιο συναρπαστικές περιπέτειες που γυρίστηκαν ποτέ, χωρίς αστεία εφέ φυσικά και η οποία περιγράφει την αγωνία, την ένταση, ολόκληρη την περιπέτεια που ζει μια ομάδα ανδρών που μεταφέρουν ένα φορτίο νιτρογλυκερίνης μέσα από τη ζούγκλα της Κεντρικής Αμερικής, για λογαριασμό Αμερικανικής εταιρίας πετρελαίου, προκειμένου να κερδίσουν το πλουσιοπάροχο μεροκάματό τους. Το μεροκάματο του τρόμου...
 Και οι τέσσερις που θα αναλάβουν τη δουλειά είναι Ευρωπαίοι. Ο υπεύθυνος της εταιρείας απέφυγε να αναθέσει σε ντόπιους την επικίνδυνη αυτή αποστολή, για να μην αναγκαστεί να πληρώσει αποζημίωση στις οικογένειές τους σε περίπτωση θανάσιμου δυστυχήματος!
 Ο Ανρί-Ζορζ Κλουζό οπωσδήποτε συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μεγάλους του Γαλλικού σινεμά και στους δασκάλους του κινηματογράφου. Και εδώ αποδεικνύει περίτρανα το γιατί είναι σπουδαίος κινηματογραφιστής.

 Απ' την αρχή της ταινίας, ο Κλουζό καταπιάνεται με τους ήρωές του και καταγράφει τις καταστάσεις που βιώνουν οι χαρακτήρες του. Από νωρίς θα μας βαλει στο δρόμο που θα ακολουθήσουν και ο οποίος με φρίκη θα ξεδιπλωθεί μπροστά στα μάτια μας. Ο Γάλλος σκηνοθέτης είανι ειλικρινής εξαρχής απέναντι στον θεατή. Δίχως να δείχνει την παραμικρή συμπάθεια προς τους χαρακτήρες του, τους ξεγυμνώνει μπροστά μας, βγάζοντας επί της οθόνης όλη την μικρότητά τους, την αθλιότητα, τη μιζέρια και τη δειλία που τους κατατρώνε ενώ μας προαναγγέλει ακόμη και τον θάνατό τους!

 Πριν κιόλας οι τέσσερις πρωταγωνιστές αναλάβουν τη δουλειά της μεταφοράς με τα φορτηγά του φορτίου νιτρογλυκερίνης, ο εργοδότης είναι ξεκάθαρος: "Και τα δύο φορτηγά να μην φτάσουν μέχρι το τέλος, έστω το ένα να τα καταφέρει θα είναι σημαντικό". Αναγγέλει λοιπόν ο Κλουζό τον θάνατο και η αγωνία κατακλύζει τον θεατή που περιμένει από πού θα έρθει... το μοιραίο!
 Η ένταση της δραματουργίας κλιμακώνεται σταδιακά σε βαθμό που φτάνει να μας καθηλώσει.

 Yves Montand και Charles Vanel θεωρώ πως συνθέτουν ένα "όμορφα αταίριαστο" δίδυμο, ενώ η σκηνοθετική δύναμη του Κλουζό είναι τεράστιου βεληνεκούς.
 Στην αρχή του φιλμ και μάλιστα για περίπου 45', παρακολουθούμε την έξοχη αναπαράσταση της εποχής. Την φτώχεια, την πείνα, την ανεργία και την εξαθλίωση στο τότε Μεξικό αλλά και γενικότερα στην Κεντρική και Νότια Αμερική.
 Στη συνέχεια απλά καθηλωνόμαστε από την περιπέτεια!
 Πολύ δύσκολη και απάνθρωπη αποστολή που μόνο κάποιος "τρελός" θα αναλάμβανε. Αλλά για αυτό τον λόγο άλλωστε τα χρήματα που προσφέρονται είναι πάρα πολλά και αποτελούν το διαβατήριο για τους ήρωές μας προκειμένου να ξεφύγουν απ' την κόλαση του Μεξικό και να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Εύφλεκτο λοιπόν το υλικό που κουβαλούν στο φορτηγό, εύφλεκτες και οι σχέσεις μεταξύ των ανδρών. Οι συγκρούσεις μεταξύ τους είναι πάρα πολλές και αναπόφευκτες, απόρροια της έντασης που επικρατεί, της έλλειψης καθαρού μυαλού, αλλά ο στόχος είναι κοινός και για να επιτευχθεί, απαραίτητη είναι η συνεργασία μεταξύ τους. Αυτό το ξέρουν πολύ καλά και συμβιβάζονται κάθε φορά που μια νέα σύγκρουση έρχεται στο προσκήνιο να διαταράξει τις σχέσεις τους.
 Αυτό το ψυχογράφημα των σχέσεων σκηνοθετεί με αγωνιώδη και μοναδικό τρόπο ο Κλουζό.

 Για να οδηγηθούμε σε ένα φινάλε μαγικό. Απ' τα λίγα. Λυρικό, ειρωνικό, υπέροχο.


 Βραβευμένη με ΒΑFTA, χρυσό φοίνικα στις Κάννες, χρυσή αρκούδα στο φεστιβάλ του Βερολίνου μεταξύ πολλών άλλων διακρίσεων, το Le Salaire de la Peur αποτελεί μία απ' τις μεγαλύτερες στιγμές στην ιστορία του κινηματογράφου.

Βαθμολογία: 9,5/10

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2009

La Dolce Vita, Federico Fellini, 1960




"La Dolce Vita", η "Γλυκιά Ζωή" είναι η θρυλική ταινία που το 1960, δύο χρόνια μετά την ταινία La Strada, έκανε παγκόσμια γνωστό τον Federico Fellini, αυτόν τον σπουδαίο Ιταλό σκηνοθέτη, η οποία μάλιστα του έφερε και τον χρυσό φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών.
Συμπλήρωσε 50 χρόνια απ' την πρώτη της προβολή και αποτελεί μία απ' τις μεγαλύτερες στιγμές στην ιστορία του κινηματογράφου, παραμένοντας επίκαιρη όσο ποτέ!


 Η υπόθεση της ταινίας:
 Με κεντρικό ήρωα ένα δημοσιογράφο, υπεύθυνο για τις δημόσιες σχέσεις, ο Φελίνι μας κάνει μια ξενάγηση στον κόσμο του κινηματογράφου και της υψηλής κοινωνίας της Ρώμης, στη δεκαετία του '60. Το χρονικό μιας παρακμής, η πτώση της αξιοπρέπειας, η κάθοδος στην κόλαση, οδηγούν σε ένα σύμπαν, όπου δεν υπάρχουν αξίες εκτός από το αλκοόλ και το σεξ και καμία λύση, εκτός από την αυτοκτονία... Η τοιχογραφία μιας κοινωνίας δοσμένη με κριτικό, ειρωνικό μάτι, μέσα από σκηνές και ερμηνείες που μένουν αξέχαστες. Ταινία που μυθοποιήθηκε και έγινε κοινωνικό φαινόμενο. Χρυσός Φοίνικας στο Φεστιβάλ Καννών και ένα Οσκαρ.

 Θα μπορούσε κανείς να πει ότι περιέχει... σχεδόν τα πάντα.  Και δεν θα ήταν καθόλου υπερβολή εάν λέγαμε ότι όντως περιέχει... σχεδόν τα πάντα!
 Ο Φεντερίκο Φελίνι, αυτός ο μεγάλος κινηματογραφιστής, δύο χρόνια μετά το "La Strada" υπογράφει αυτό το αριστούργημα, μία ταινία-σταθμό στην ιστορία του cinema, ένα φιλμ που συχνά συγκαταλέγεται σε διάφορες λίστες ανάμεσα στις σημαντικότερες ταινίες από καταβολής κινηματογράφου!
 
 Κεντρικός ήρωας της ιστορίας ο αξέχαστος Μαρτσέλο Μαστρογιάνι. Ο Μαρτσέλο λοιπόν (τυγχάνει να κρατάει το όνομά του στο ρόλο που υποδύεται) είναι δημοσιογράφος στη Ρώμη στη δεκαετία του '50. Συγκεκριμένα παρακολουθούμε 7 ημέρες απ' τη ζωή του Μαρτσέλο. Ο ρεπόρτερ μας καλύπτει κοινωνικά θέματα, κυνηγώντας κινηματογραφικούς αστέρες και σκάνδαλα. Έχοντας καταξιωθεί ως σημαντικός δημοσιογράφος αλλά και έχοντας αναδειχθεί κοινωνικά, ο Μαρτσέλο ψάχνει στο χρήμα να βρει το νόημα της ζωής. Κάτι, που θα αλλάξει όταν ο οδυνηρός θάνατος του φίλου του θα έρθει για να τον ταρακουνήσει και να του δείξει ότι στη ζωή άλλα "πράγματα" έχουν νόημα και πραγματική αξία.



 Το σενάριο και η σκηνοθεσία δια χειρός Φελίνι είναι εκπληκτικά, οι ερμηνείες πολύ δυνατές στο σύνολό τους, από Marcello Mastroianni, Anita Ekberg, Anouk Aimée, Yvonne Furneaux, αλλά και τους υπόλοιπους, η ασπρόμαυρη φωτογραφία πανέμορφη, η μουσική υπέροχη και πολλές σεκάνς κλασικές και αξέχαστες, με κυριότερη εκείνη που η Ανίτα Έκμπεργκ βουτάει στη Φοντάνα ντι Τρέβι!

 Οι 7 ημέρες του ρεπόρτερ δεν είναι τυχαίος αριθμός. Πολύ πιθανό ο Φελίνι να μας δίνει μια αλληγορία για τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα. Σε κάποια απ' τα οποία θα υποπέσει ο Μαρτσέλο, ενώ ορισμένα άλλα θα έχουν άμεσο ή έμμεσο αντίκτυπο στον ίδιο.
Ο Μαρτσέλο είναι ένας νεαρός πλαίη μπόυ δημοσιογράφος που περνά την μέρα του, ανάμεσα σε διασημότητες και πλούσιους, ψάχνοντας τις εφήμερες ηδονές σε βαρετά πάρτυ. Κατά τη διάρκεια ενός τέτοιου «ταξιδιού» του, θα συναντήσει την Μανταλένα και θα περάσει την νύχτα μαζί της, στην κρεβατοκάμαρα μιάς πόρνης. Οταν το πρωί θα επιστρέψει σπίτι του, θα ανακαλύψει ότι η φίλη του Έμμα δηλητηριάστηκε εξαιτίας του...
Από κει και μετά θα ακολουθήσουν κι άλλα χτυπήματα, με κυριότερο το θάνατο του αγαπημένου του φίλου, για να κάνουν τον ήρωά μας να αναθεωρήσει τις σκέψεις και  τα πιστεύω του. 


 Παράλληλα ο μέγας Φελίνι μας παρουσιάζει τις αλλαγές που βιώνει ολόκληρη κοινωνία. 15 χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και η Ρώμη αλλάζει ριζικά, κοινωνικά και ηθικά. 





Ένα εντυπωσιακό στοιχείο για το φιλμ:
Η ταινία ξεκινάει με ένα τεράστιο μαρμάρινο άγαλμα του Χριστού, που το μεταφέρει ένα ελικόπτερο πάνω από τα ερείπια ενός αρχαίου ρωμαϊκού υδραγωγείου για να το πάει στον Πάπα στο Βατικανό.

Ο δημοσιογράφος Μαρτσέλο και ο φωτορεπόρτερ του, ο Παπαράτσο ακολουθούν σε ένα δεύτερο ελικόπτερο.

Το άγαλμα του Χριστού, που μοιάζει σαν να ευλογεί όλη την Ρώμη καθώς πετά από πάνω, αντικαθίσταται σύντομα από το βέβηλο τρόπο ζωής και την νεομοντερνιστική αρχιτεκτονική της «νέας» Ρώμης που χαρακτηρίζεται από το οικονομικό θαύμα στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Η παράδοση του αγάλματος είναι η πρώτη πολλών επαναλαμβανόμενων σκηνών. Η καθολική εκκλησία θεώρησε την σκηνή αυτή ως παρωδία της δευτέρας παρουσίας  και γι' αυτό στην Ισπανία απαγορεύτηκε το έργο μέχρι το 1975!


Επίσης, απ' την ταινία καθιερώθηκαν δύο όροι: Ο Παπαράτσο, ο φίλος του Μαρτσέλο έδωσε το όνομά του στους απανταχού ρεπόρτερ ή αλλιώς... παπαράτσι και ο τίτλος, "Dolce Vita" μέχρι σήμερα υποδηλώνει την ευχάριστη, γλυκιά, ανέμελη ζωή, ότι δηλαδή έκανε ο ήρωάς μας...




Βραβείο Καλύτερης Ταινίας από την Βρετανική Ακαδημία (BAFTA) 1961. Βραβείο Καλύτερης Ξένης Ταινίας από την Ένωση Κριτικών Νέας Υόρκης 1961. Βραβείο Καλύτερης Ταινίας, Φεστιβάλ των Καννών 1960, Χρυσός Φοίνικας. Βραβείο Όσκαρ 1962, για τα κοστούμια, ενώ ήταν υποψήφια και στις κατηγορίες Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, Σκηνοθεσίας, Καλύτερου σεναρίου.


Μεγάλη, αριστουργηματική ταινία. Μαζί με το 8 1/2 -για μένα- οι καλύτερες του Maestro. Ο Federico Fellini έκανε κάτι... άλλο, πέρα από Σινεμά!


Βαθμολογία: 10/10

Σάββατο 5 Δεκεμβρίου 2009

Das Weisse Βand, Michael Haneke, 2009




 Η νέα ταινία του Michael Haneke, η “Η Λευκή Κορδέλα: Μια Ιστορία για τα Παιδιά της Γερμανίας ”, όπως είνια ο πλήρης τίτλος, πολυσυζητημένη και βραβευμένη με τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες είναι μια εκπληκτική αλληγορία πάνω στην γενιά που γαλουχήθηκε με βία για να εκθρέψει λίγο αργότερα τη μεγαλύτερη φασιστική "Ιδέα", τον ναζισμό.
 Μία ευφυέστατη, εξαιρετική ταινία, σε ασπρόμαυρη φωτογραφία,  μας αφηγείται τις ζωές των κατοίκων μιας επαρχίας σε ένα προτεσταντικό χωριό της Βόρειας Γερμανίας, τις παραμονές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.


 Υπόθεση:
Τα παιδιά, οι οικογένειές τους, ο πάστορας, ο δάσκαλος και ο γιατρός βρίσκονται όλοι στο επίκεντρο. Όμως, ανεξήγητα περιστατικά συμβαίνουν, κάτι σαν μια απροσδιόριστη τιμωρία, αναστατώνοντας τη ροή της καθημερινότητας.
Τι κρύβεται πίσω από όλα αυτά;
Μια ταινία που περιγράφει τη γέννηση της βίας και την παρακμιακή πορεία της κοινωνίας, στις παρυφές του πολέμου, που άλλαξε τον γεωγραφικό και ανθρώπινο χάρτη.




 Μία λευκή κορδέλα παρακολουθούμε να περνάει ο αυταρχικός πάστορας στο μπράτσο του γιου και της κόρης του, για να τους υπενθυμίζει ότι πρέπει να είναι ενάρετα και ηθικά όντα και μες στην στενχοχώρια του αντιλαμβάνεται(;) ότι χρειάζονται υπενθύμιση προκειμένου να χαλιναγωγήσουν τα άγρια ένστικτά τους και να καταστείλουν την εν δυνάμει λανθασμένη συμπεριφορά τους!
 Αυτό μαζί με άλλα παράξενα όσο και φριχτά γεγονότα λαμβάνουν χώρα σε ένα αγροτικό χωριό της Γερμανίας, στις παραμονές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και μας τα αφηγείται μια γέρικη, τρεμάμενη φωνή που ανήκει στον κάποτε νεαρό δάσκαλο του χωριού. Ένας άνθρωπος που παρατηρεί απ' έξω τα καθέκαστα μιας και δεν είναι κάτοικος του χωριού, αλλά ζει σε κάποιο άλλο μέρος, κοντινό. Η ματιά του λοιπόν, αντικειμενική, απλή, χωρίς χρονική σειρά, αφού η μνήμη του είναι εξασθενισμένη, αλλά απολύτως έγκυρη και ρεαλιστική.
 Όλα λοιπόν -μας αφηγείται ο δάσκαλος- ξεκίνησαν από ένα ατύχημα. Το ξαφνικό ατύχημα που είχε ο γιατρός πέφτοντας απ' το άλογό του εξαιτίας κάποιου σύρματος που βρέθηκε τεντωμένο ανάμεσα σε δυο δέντρα στο δρόμο. Αργότερα μια γυναίκα θα σκοτωθεί πέφτοντας απ' το σάπιο πάτωμα όπου δούλευε, στη φάρμα του Βαρώνου. Μια φωτιά θα ξεσπάσει. Και τα αντίποινα δεν θα αργήσουν να έρθουν. Ένας νεαρός ξεριζώνει τα φυτά απ' το λαχανόκηπο του Βαρώνου, για να ακολουθήσει η εξαφάνιση του μικρού γιο του Βαρώνου, ο οποίος θα επιστρέψει κακοποιημένος και η ακόμα χειρότερη μοίρα του διανοητικά καθυστερημένου γιου της οικονόμου του γιατρού...
 Μέσα σε όλα, έχουμε και τις απαράδεκτες πράξεις μορφωμένων και σεβαστών προσώπων, όπως του γιατρού που βιάζει κατ' εξακολούθηση την κόρη του, ή του πνευματικού ιερέα που δένει το παιδί του τα βράδια στο κρεβάτι του για να εξαγνιστεί, ή το πέρασμα της κορδέλας ως σύμβολο επαναφοράς της αγνότητας που επιβάλεται μέσα από παραδειγματική τιμωρία.
 Όλα αυτά τα... ασυνήθιστα και "αδιανόητα" πράγματα που συμβαίνουν θα τρελάνουν τους κατοίκους του χωριού. Όμως κανείς δεν κάνει κάτι, κανείς δεν ψάχνει να βρει λύσεις. Ακόμη και την αστυνομία βλέπουμε απαθή. Ο μόνος άνθρωπος που θα ξεκινήσει έρευνες για το τί συμβαίνει είναι -ποιός άλλος;- ο δάσκαλος που αγωνιά να ανακαλύψει αν και κατά πόσο όλα αυτά τα τρομερά συμβάντα αλληλοσυνδέονται...
 Για να ανακαλύψει τελικά, άθελά του, κάτι φαινομενικά απίστευτο, το πιο τραγικά σημαντικό. Ότι όλα είναι μία συνομωσία, καλά κρυμμένη, οδυνηρά συγκαλυμμένη.


 Και ο Μίκαελ Χάνεκε μέσα απ' την αφήγηση του δασκάλου-παρατηρητή, σκηνοθετεί όλα αυτά σε ασπρόμαυρη φωτογραφία, με εκπληκιτκά καδραρισμένα πλάνα, αποσπώντας ερμηνείες τρομακτικά ρεαλιστικές, από παιδιά στην πλειονοτητά τους, και μια συναρπαστική ατμόσφαιρα (σαφείς και εμφανείς επιρροές απ' τον Μπέργκμαν), για να μας περιγράψει με τον πλέον ανατριχιαστικά ρεαλιστικό τρόπο μια κοινωνία σε αποσάρθρωση. Μια κοινωνία που βιώνει στο πετσί της τη βία, τον εξευτελισμό, τον ταξικό και κοινωνικό ρατσιμό, το σαδισμό. Μια κοινωνία στην οποία ριζώνει το μεγάλο Κακό, το οποίο καλλιεργείται μεθοδικά και ύπουλα στις αθώες ψυχές των νεαρών παιδιών, από τους κοινωνικούς κανόνες, τη θρησκεία, την οικογένεια με τα ελεεινά πρότυπα και τις απαράδεκτες μεσαιωνικές αντιλήψεις που πρεσβεύουν, την υποκρισία τους και τη σκληρότητά τους.
 Πρόκειται φυσικά για την αναγγελία του μέγιστου Κακού. Τον ναζισμό. Στον οποίο οδηγήθηκε η γενιά που μας παρουσιάζει ο Χάνεκε μέσω αυτής της μικρογραφίας μιας ολόκληρης χώρας.
 Και φυσικά η έλλειψη της μουσικής -γνώριμο στοιχείο των ταινιών του Αυστριακού- αντικαθίσταται απ' τις εικόνες, που "μιλάνε", που "τραγουδάνε" ακόμη, σε ρυθμούς κατάμαυρους, δυσοίωνους, εφιαλτικούς, μακάβριους.


 Ο μεγάλος και αναμφισβήτητος θριαμβευτής στο 62ο φεστιβάλ των Καννών, Michael Haneke, μας λέει ότι η βία φέρνει βία και ξεδιπλώνει με υπέροχα μοναδικό τρόπο τα κοινωνικά αίτια που επέβαλαν τον φασισμό.
 Σκληρή, δυνατή, ιδιοφυής ταινία, που δικαίως έχει ήδη κερδίσει τον χαρακτηρισμό "κλασική".
 Μεγάλο αριστούργημα από έναν εκ των σπουδαιοτέρων σκηνοθετών της γενιάς του.

Βαθμολογία: 9,5/10

Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2009

Οι 20 καλύτερες ταινίες της δεκαετίας για λογαριασμό της ψηφοφορίας του seagazing


Στο πλαίσιο μιας ψηφοφορίας για τις 20 καλύτερες ταινίες της δεκαετίας που διοργανώνουν τα παιδιά του seagazing, στο http://seagazing.blogspot.com/2009/11/20.html, παραθέτω 20 απ' τις -τουλάχιστον- 50 πολύ ωραίες ταινίες που παρακολουθήσαμε από το 2000 έως και το 2009. Ταινίες από όλα τα είδη που η κάθε μία ξεχώρισε για διαφορετικούς λόγους.

Πάμε λοιπόν:

No. 20





Werckmeister Harmoniak: Η καλύτερη στιγμή του Ούγγρου Bela Tarr και του 2000, ασπρόμαυρη, "υπνωτική", πανέμορφη ατμόσφαιρα. Μεγάλος σκηνοθέτης ο Μαγυάρος!









No. 19





Eternal Sunshine of the Spotless Mind: Μία διαφορετική ταινία, μελαγχολική, όμορφη, ενδιαφέρουσα, με πολύ καλές ερμηνείες. Σε σκηνοθεσία Michel Gondry, του 2004.










No. 18





 Il Divo: Η ιστορία τού εφτά φορές πρωθυπουργού Τζούλιο Αντρεότι, του ισχυρότερου πολιτικού της μεταπολεμικής Ιταλίας. Από τον Paolo Sorrentino, μέσα στις 2-3 καλύτερες πολιτικές ταινίες των τελευταίων χρόνων. Του 2008.










No. 17






4 luni, 3 săptămâni şi 2 zile: Του Christian Mungiu και του 2007, με θέμα μια παράνομη έκτρωση στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου. Χρυσός Φοίνικας στις Κάννες, αλλά και το βραβείο του καλύτερου Ευρωπαϊκού φιλμ στο Βερολίνο.








No. 16 






Cidade de Deus: Η ειλικρινής, σοκαριστική ματιά του σκηνοθέτη Fernardo Meirelles πάνω στο γκέτο της "Πόλης του Θεού".

Υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας και για 4 Όσκαρ, ενώ προτάθηκε για πάρα πολλές βραβεύσεις και κέρδισε μερικές εξ' αυτών με κυριότερη το βραβείο BAFTA καλύτερου φιλμ το 2003.








 No. 15





Gosford Park: Ο σκηνοθέτης Robert Altman κλείνει το μάτι τόσο στην Αγκάθα Κρίστι, όσο και στον μεγάλο Ζαν Ρενουάρ και τον περίφημο "Κανόνα του Παιχνιδιού", δημιουργώντας μια εκπληκτική ατμόσφαιρα δωματίου, σε ένα πολυσύνθετο φιλμ.









No. 14






Hotel Rwanda: Μία αληθινή, δραματική ιστορία από τον σκηνοθέτη Terry George γύρω από τον εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε στη Ρουάντα στις αρχές του 1990 με τραγικές συνέπειες και 1000000 νεκρούς σε λίγους μήνες.








No. 13






Le Fabuleux Destin D'Amelie Poulain: Η τρισχαριτωμένη, αισιόδοξη, πανέμορφη ταινία απ' την Γαλλία σε σκηνοθεσία Jean-Pierre Jeunet, του 2001.









No. 12





Last Days: Το τελευταίο μέρος απ' την τριλογία του θανάτου του Gus van Sant με έναν έξοχο Michael Pitt για τις τελευταίες μέρες της ζωής του Curt Cobain.










No. 11





The Return: Ένα διαμαντάκι απ' τη Ρωσία, στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του Andrey Zvyagintsev, του 2003. Χρυσός Λέοντας στη Βενετία για την επιστροφή ύστερα από μια δεκαετία του πατέρα με σκοπό ουσιαστικά τη γνωριμία του με τα παδιά του. Αξίζει!





No. 10




Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring: Ο κύκλος της ζωής μέσα απ' τις τέσσερις εποχές σε ένα μοναστήρι που βρίσκεται κυριολεκτικά στη... μέση του πουθενά, και τον μοναχό με τον πιτσιρικά που ζουν εκεί. Οι διάλογοι είναι περιττοί, η φωτογραφία πανέμορφη. Υπέροχος λυρισμός από τον Κορεάτη Kim Ki-duk. Του 2004.








No. 9





Hero: Εναέριες πολεμικές τέχνες made in China, από τον μέγα Zhang Yimou και το 2002. Μαγία, απεριόριστη εικαστική ομορφιά, ένα πραγματικό έπος!










No. 8





Gran Torino: Ώριμος όσο ποτέ ο Clint Eastwood υπογράφει και το μεγαλύτερο αριστούργημα του και παράλληλα καταθέτει επί της οθόνης την πολιτική του "μεταμέλεια". Από δεξιός και σύμμαχος της αντικομμουνιστικής Αμερικής ως "Dirty Harry", 40 χρόνια μετά, όχι απόλυτα "αριστερός", αλλά ριζοσπαστικά φιλελεύθερος, τα βάζει με το σύστημα της Αμερικής. Στην τελευταία ίσως εμφάνισή του μπροστά απ' την κάμερα. Του 2009. Υποκλίνομαι!






No. 7





Memento:  Του Christopher Nolan και του 2000, είναι αυτή η συναρπαστική ταινία. Βασισμένη σε εξαιρετικό σενάριο, καινοτόμος στην ανάπτυξή της, με μία ευφυή και πανέμορφη αντίστροφη αφήγηση, πολύ δυνατή ερμηνεία από τον Guy Pearce και ένα αμφιλεγόμενο, ανατρεπτικό φινάλε. Μία δυνατή κινηματογραφική εμπειρία!







No. 6





In the Mood for Love:  Ο Wong Kar Wai  μαγεύει τις Κάννες το 2000. Και όχι άδικα!
Ο κύριος Chow και η κυρία Chan ανακαλύπτουν ότι οι σύζυγοί τους τους απατούν μεταξύ τους και αντιδρούν...προσπαθώντας να καταλάβουν πώς και γιατί συνέβει αυτό. Η ερωτική επιθυμία είναι διάχυτη ανάμεσά τους, αλλά καταπνίγεται, γιατί "εμείς δεν είμαστε σαν αυτούς"!
Οι αργοί ρυθμοί είναι εκπληκτικοί. Το δε soundrack τουΜichaei Galasso είναι πανέμορφο και γεμάτο ερωτισμό. Μια ταινία μαγική, πανέμορφη!



No. 5






Good Bye Lenin!
: Μία έξοχη, δραματικών καταβολών σάτιρα από την Γερμανία, του 2003. Πρόκειται για ένα φιλμ που ξεχώρισε για το ευφυέστατο σενάριο και την μίξη χιουμοριστικών και δραματικών στιγμών.
Τιμήθηκε και με οκτώ βραβεία της Γερμανικής Ακαδημίας κινηματογράφου, πολλά βραβεία Bafta, ενώ προτάθηκε και για Χρυσή Σφαίρα.
Από τον Wolfgang Becker, του 2003. Δεν υστερεί πουθενά!




Νο. 4





There will be Blood: Η ταινιάρα του Paul Thomas Anderson, που εξελίσσεται σε μεγάλο σκηνοθέτη και η τεραστίων διαστάσεων ερμηνεία του Daniel Day Lewis. Ο θείος Όσκαρ βέβαια το αγνόησε, βραβεύοντας τους Coen μετά από τόσα χρόνια και αφού έχουν κάνει το Fargo...
Σκεφτείται πόσο θα του πάρει να μάθει τον Anderson!







No. 3




 Sanger fran Andra Vaningen: Ένα αριστουργηματικό φιλμ από τη Σουηδία και τον Roy Andersson, βραβευμένο στο Φεστιβάλ των Καννών το 2000. Μία ταινία "παράξενη", σουρεαλιστική, πανέμορφη.
Οι απαιτητικοί σινεφίλ θα τη λατρέψουν!









No. 2

Das Weisse Band: Η κορυφαία στιγμή του Michael Haneke και του 2009. Η βία φένρει βία μας λέι ο Αυστριακός και μας δείχνει τα κοινωνικά αίτια που έφεραν το φασισμό. Ασπρόμαυρο, σκληρό, εντυπωσιακό.
Χρυσός Φοίνικας και βραβείο κριτικών στις Κάννες.  Αριστούργημα!




No. 1



 Russkiy kovcheg: Το εντυπωσιακό μονοπλάνο από τον Aleksandr Socurov, του 2002. Ένα πρωτοφανές κινηματογραφικό επίτευγμα, μια Κιβωτός Ιστορίας, Μνήμης, Πολιτισμού. Ή αλλιώς το πρώτο αυθεντικό αριστούργημα του 21ου αιώνα!












Επίσης να σημειώσω μερικές ακόμη ταινίες που θα μπορούσαν να βρίσκονται στις 20:
  Before the Devil Knows you 're Dead, Requiem for a Dream, Mulholland Drive, The Pianist, The Prestige, Old Boy, Pan's Labyrinth, Snatch, No Country for Old Men, Far from Heaven, Cache, The Man without Past, Letters from Iwo Jima, The Hours, Cast Away, Kill Bill, Waltz with Bashir, Gegen die Wand, Three Monkeys, Dogville, Amores Perros, Spirited Away, Sweeney Todd: The Deamon Barber of Fleet Street, The Royal Tenenbaums, Good Night and Good Luck, L' Enfant, Match Point, The Three Burials of Melquiades Estrada, Synecdoche, New York, Κυνόδοντας.




Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2009

Songs from the Second Floor, Roy Andersson, 2000


 "Τραγούδια απ' τον δεύτερο όροφο" ("Sanger fran Andra Vaningen", ο πρωτότυπος) είναι ο ελληνικός τίτλος αυτού του αριστουργηματικού φιλμ από τη Σουηδία και τον Roy Andersson, βραβευμένο στο Φεστιβάλ των Καννών το 2000.


Η υπόθεση της ταινίας:
H ταινία παρουσιάζει μια σειρά περιστατικών χωρίς προφανή λογικό ειρμό. Ενας υπάλληλος απολύεται με εξευτελιστικό τρόπο, ένας μετανάστης δέχεται βίαιη επίθεση σ' έναν πολυσύχναστο δρόμο, ένα μάγος κάνει θάλασσα ένα νούμερό του, και ο Kαλ βάζει φωτιά στο κατάστημα επίπλων του για να εισπράξει την ασφάλεια. Tην επόμενη μέρα, χάος και πανικός επικρατούν παντού, και μόνο ο Kαλ μοιάζει να κατανοεί τον παραλογισμό, συνειδητοποιώντας πόσο δύσκολο είναι να είσαι άνθρωπος... 
Μετά από 25 χρόνια ο Σουηδός σκηνοθέτης επιστρέφει με μία «περίεργη» ταινία και κερδίζει το Bραβείο της Kριτικής Eπιτροπής στο Φεστιβάλ Kαννών.

 Κάπως έτσι, ή μάλλον ακριβώς έτσι είναι το "περιεχόμενο" της σπουδαίας αυτής ταινίας. Πρόκειται για μια Σκανδιναβική αλληγορία, με διάχυτο μαύρο χιούμορ. Ιστορίες που μπλέκονται σιγά-σιγά όλο και περισσότερο. Και μία εξαιρετική σπονδυλωτή αφήγηση και εξίσου ενδιαφέρουσα παράλληλη εξέλιξη.

 Το στόρι εξελίσσεται κάπου στη Σουηδία, σε μία πόλη που μόνο πιθανολογώντας θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η Στοκχόλμη. Δεν έχει σημασία όμως το πού -για αυτό άλλωστε και δεν μας το αποκαλύπτει ο σκηνοθέτης, όπως δεν μας αποκαλύπτει και τον χρόνο που διαδραματίζεται η ιστορία και που επίσης είναι λεπτομέρεια ελάσσονης σημασίας- αλλά το τί συμβαίνει εκεί. Αλλά ακόμη και αυτό, πέρα από αναφορές σε συγκεκριμένα τρελά γεγονότα δεν μπορούμε να το προσδιορίσουμε επακριβώς, μιας και στην ουσία, σε αυτή την ανώνυμη πόλη... επικρατεί το χάος!

 Στην αρχή της ταινίας, ένας υπάλληλος αρνούμενος να δεχτεί την απόλυσή του, βιώνει τον απόλυτο εξευτελισμό σέρνοντας και παρακαλώντας το αφεντικό να μην τον διώξει απ' τη δουλειά όπου βρίσκεται "εδώ και 30 χρόνια" μπροστά στα μάτια των συναδέλφων του. Στη συνέχεια, θα παρακολουθήσουμε ένα σωρό τρελά συμβάντα, όπως τη βίαιη και αναίτια επίθεση που θα δεχτεί σε πολυσύχναστο δρόμο ένας μετανάστης υπό την ανοχή και αδιαφορία των περαστικών, ένας ταχυδακτυλουργός θα καλέσει έναν εθελοντή για το νούμερό του αλλά θα τον κόψει(!) με το πριόνι του, οι άρχοντες της πόλης θα κάψουν μια παρθένα για να διώξουν τα κακά πνεύματα, η πόλη πνίγεται από τη μουνταμάρα και το κυκλοφοριακό κομφούζιο, και ο Καλ θα βάλει φωτιά στο κατάστημα επίπλων του για να εισπράξει την αποζημίωση απ' την ασφάλεια..

Ο Καλ λοιπόν είναι και ο ήρωας στον οποίο βασίζεται ο Άντερσον και μέσα απ' τη δική του ματιά, την επόμενη ημέρα θα δούμε όλο τον πανικό που έχει εξαπλωθεί στην πόλη και που οδηγεί τους κατοίκους στην τρέλα... Για την ακρίβεια θα είναι ο μόνος που προσπαθεί ψύχραιμα να αντιληφθεί το τί ακριβώς συμβαίνει, τον απίστευτο παραλογισμό που έχει χτυπήσει ολόκληρη την πόλη και το τί μπορεί να γίνει από 'δω και πέρα. Και σαν να μη του έφταναν όλα αυτά, ο ήρωας μας παντού δίπλα του "βλέπει" το πνεύμα ενός ανθρώπου που όταν ζούσε, ο Καλ τον είχε βλάψει ανεπανόρθωτα...

 Ο Ρόι Άντερσον, ο πολύ σημαντικός ιδιόρυθμος Σουηδός σκηνοθέτης, εδώ, στην μόλις τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του και μάλιστα 25 χρόνια μετά τη δεύτερη (έκανε μικρού μήκους ταινίες, ενώ έχει βραβευτεί για πάρα πολλά διαφημιστικά σποτ) σκηνοθετεί επιδέξια τις ζωές δεκάδων ανθρώπων, χρησιμοποιεί αποκλειστικά ερασιτέχνες ηθοποιούς, ενώ και τα γυρίσματα έγιναν κατ' αποκλειστικότητα στο στούντιό του, στη Στοκχόλμη.

 Με τη γνωστή σουρεαλιστική ματιά που τον διέπει, με χιούμορ και όμορφες εικόνες, ξεσκίζει τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, την αυθαιρεσία τους, την ασφυξία που νιώθουν οι άνθρωποι σε αδιάφορα προς αυτούς, καπιταλιστικά καθεστώτα, ενώ επιτίθεται και στην -Σουηδική- εκκλησία.

Από όσο ξέρω καμία ταινία (απ' τις λίγες που έχει κάνει ο Σουηδός) του Ρόι Άντερσον δεν έχει παιχτεί στην Ελλάδα. Απίστευτο και εντελώς απαράδεκτο!

 Μία ταινία "παράξενη", σουρεαλιστική, πανέμορφη. Μέσα στις 3-4 καλύτερες της χρονιάς που γυρίστηκε αλλά και μία απ' τις καλύτερες της δεκαετίας. Ψάξτε τη, αξίζει να την ανακαλύψετε!
Οι απαιτητικοί σινεφίλ θα τη λατρέψουν!

Βαθμολογία: 8,5/10

Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2009

Good Bye Lenin!, Wolfgang Becker, 2003



 To "Good Bye Lenin!" ("79qm DDR" ο Γερμανικός τίτλος) είναι μία έξοχη, δραματικών καταβολών σάτιρα από την Γερμανία, του 2003. Πρόκειται για ένα φιλμ που ξεχώρισε για το ευφυέστατο σενάριο και την μίξη χιουμοριστικών και δραματικών στιγμών. Του προσδόθηκε μέχρι και ο τίτλος της "νοσταλγίας" και όντως φαίνονται μες στην ταινία στοιχεία που αναπολούν παλαιότερες εποχές..

 Η υπόθεση της ταινίας:
 Βρισκόμαστε λίγο πριν την πτώση του τείχους του Βερολίνου, το φθινόπωρο του 1989. Η οικογένεια Kerner προσπαθεί να τα φέρει βόλτα μετά την «απόδραση» του πατέρα στη Δύση. Τις ιστορικές ημέρες που τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν, η μαμά Kerner παθαίνει καρδιακή προσβολή και πέφτει σε κώμα. Όταν ξυπνά μερικούς μήνες αργότερα, το τείχος έχει πέσει και το Ανατολικό Βερολίνο έχει ήδη αλλάξει ριζικά. Ο γιος της, ο Alex, προσπαθεί να αποφύγει κάθε σοκ που μπορεί να προκαλέσει χειρότερο κακό στη μητέρα του. Επειδή πάντοτε το Κομουνιστικό Κόμμα ήταν η ζωή της, αποφασίζει να μην της αναφέρει τίποτα και να αναπαραστήσει τον αλλοτινό κόσμο της Λαϊκής Δημοκρατίας, μέσα στα όρια του δωματίου της...

Το σενάριο (του συγγραφέα Μπερντ Λάιχτενμπεργκ μαζί με τον σκηνοθέτη) δείχνει και είναι πολύ δυνατό και πέρα για πέρα ιδιοφυές. Και ο σκηνοθέτης, Wolfgang Becker το αξιοποιεί στο έπακρο. Χτίζει με αυτό ένα υπέροχο mix κωμωδίας και δράματος, αποσπά καλές ερμηνείες από τους ηθοποιούς του, κυρίως απ' τους πρωταγωνιστές γιο-μάνα (Daniel Brühl και Katrin Saß) ενώ και η μουσική είναι εξαιρετική (ο Yann Tiersen "ζωγραφίζει" μουσικά για μία κόμη φορά).

 Η μαμά λοιπόν πέφτει σε κώμα ύστερα από μία επεισοδιακή διαδήλωση και ο γιατρός προειδοποιεί ότι δεχόμενη ένα νέο σοκ θα μπορούσε να αποδειχτεί μοιραίο... Έτσι λοιπόν και ενώ το Τείχος του Βερολίνου έπεσε το 1989, λίγους μήνες μετά ο γιος θα το "ξαναχτίσει" έχοντας στο νου του τα λόγια του γιατρού και θέλοντας φυσικά να προστατεύσει την μητέρα του. 8 μήνες μετά την πτώση, η μάνα θα επανέλθει απ' το κώμα και μαζί της θα επανέλθει και η -πριν την πτώση- ζωή της οικογένειας, τουλάχιστον μέσα στο δωμάτιο της. Κάτι για το οποίο έχουν φροντίζει τα παιδιά της, δημιουργώντας έναν ψεύτικο μικρόκοσμο που απέχει παρασάγκας απ' τον τρομακτικό, αληθινό, έξω κόσμο. Ο σύζυγος, τους είχει παρατήσει για την "Δύση", αλλά θα επιστρέψει ύστερα από παρέμβαση του γιου για να συμμετάσχει και εκείνος στο οικογενειακό δράμα.
 Γιατί στο δράμα στοχεύει περισσότερο ο σκηνοθέτης, δίνοντας μεγάλη βάση στα συναισθήματα των πρωταγωνιστών και τα οποία αλλάζουν στο άψε σβήσε!
 Απ' τα χαμόγελα και τις πλάκες στα δάκρυα, απ' τη χαρά στην λύπη και τη στενοχώρια.
Ίσως κάπου εδώ να υπεισέρχεται το νοσταλγικό στοιχείο, αφού οι αναμνήσεις δεν σταματούν να παρελαύνουν στην οθόνη, δημιουργώντας περισσότερο έναν ρεαλισμό καθώς πρόκειται για αληθινά γεγονότα, παρά για κάποια ιστορία με υπερβολικά στοιχεία.
 Η μητέρα λοιπόν αρχίζει και ζητάει αγαπημένα -απ' το παρελθόν- πράγματα, είτε φαγητά και ποτά είτε αντικείμενα. Και ο γιος που διακατέχεται από ανεξάντλητη εφευρετικότητα τρέχει και ψάχνει σε παλιά εργοστάσια και μαγαζιά να της φέρει, για παράδειγμα, τις αγαπημένες της πίκλες! Επίσης θα της βάλει στο... βίντεο κασέτες με μαγνητοσκοπημένες εκπομπές και δελτία ειδήσεων που προβάλλουν τις θέσεις του Κομουνισμού.
 Παράλληλα προσπαθεί να εξηγήσει στην μητέρα του "ανεξήγητα" πράγματα που συμβαίνουν, όπως το περίφημο τεράστιο πανό της Coca Cola, τα δυτικά αυτοκίνητα, τον δυτικό ραδιοφωνικό σταθμό και γενικά όλες οι δυτικές διαφημίσεις και προϊόντα που βλέπει στο δρόμο, στην τηλεόραση και ακούει στο ραδιόφωνο.
Αλλά κι ακόμη όταν ο γιος θα αναγκαστεί να της μιλήσει για την πτώση του Τείχους, θα της παρουσιάσει ένα σκηνοθετημένο βίντεο που υποστηρίζει ότι το Τείχος κατέρρευσε από την εξέγερση των δυτικών που συρρέουν κατά χιλιάδες στον σοσιαλιστικό παράδεισο. Κι έτσι, η μητέρα του ποτέ δεν θα μάθει την αλήθεια. Θα πεθάνει εφησυχασμένη έχοντας την ψευδαίσθηση ότι το καθεστώς ζει και δεν το απειλεί τίποτα και κανένας...

  Ο Becker δεν παίρνει θέση σε όλο αυτό. Δεν "διαλέγει" Ανατολή ή Δύση, δεν προτιμά έναν τρόπο ζωής (απ' τους δύο). Κάνει όμως τη μεγαλύτερη μαγκιά. Για τον Becker, ο ιδανικός κόσμος είναι ένας κόσμος συναποτελούμενος από Ανατολικά και Δυτικά στοιχεία. Τα καλύτερα απ' τους μεν και τους δε. Έτσι είναι!
 Για να φτάσουμε στην σπουδαιότερη σεκάνς του φιλμ, εκείνη που βλέπουμε το άγαλμα του Λένιν να ίπταται στον ουρανό, πάνω απ' την πόλη του Βερολίνου, κρεμασμένο απ' το ελικόπτερο!
 Οπωσδήποτε πολύ μεγάλη σκηνή, πλούσια σε εικαστική ομορφιά, διάχυτη με συμβολισμούς.


 Το Goodbye Lenin αποτελεί την μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στη Γερμανία τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα προβλήθηκε σε 30 Ευρωπαϊκές χώρες και αγαπήθηκε απ' τη μεγάλη πλειονότητα του κοινού. Επίσης, τιμήθηκε και με οκτώ βραβεία της Γερμανικής Ακαδημίας κινηματογράφου, πολλά βραβεία Bafta, ενώ προτάθηκε και για Χρυσή Σφαίρα.

Σίγουρα μέσα στις καλύτερες της δεκαετίας. Αξίζει να το (ξανα)δείτε.
Διαμάντι για τη μουσική συλλογή αποτελεί το εξαιρετικό soundrack του Tiersen.

Βαθμολογία: 9/10

Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2009

Three Monkeys (Uc Maymun), Nuri Bilge Ceylan, 2008

 

Η νέα σκηνοθετάρα του σήμερα παιδιά έρχεται απ' την Τουρκία και λέγεται Νούρι Μπιλγκέ Τζεϊλάν (Nuri Bilge Ceylan). Στην Ελλάδα έγινε γνωστός και αγαπήθηκε απ' το ελληνικό κοινό με το ιδιαίτερα καλό "Uzak" ("Μακριά") και το αισθηματικό "Iklimler" ("Κλίματα αγάπης"). Εδώ όμως με τους "Τρεις Πηθίκους" όπως είναι ο ελληνικός τίτλος (ως "Three Monkeys" ευρέως γνωστό) υπογράφει ένα μικρό αριστούργημα! 
Τον "περίεργο" τίτλο της ταινίας τον δανείστηκε από ένα ιαπωνικό μύθο, το πολύ δυνατό σενάριο που έχει στα χέρια του το απογειώνει με μία εξαιρετική σκηνοθεσία, που του χάρισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών το 2008, ενώ το στολίζει με μία υπέροχη αισθητική, με πλάνα μοναδικής εικαστικής ομορφιάς, πανέμορφη φωτογραφία και παράλληλα καταπιάνεται με πολλά και σημαντικά ζητήματα, όπως τις ανθρώπινες σχέσεις, την οικογένεια, την υποταγή σε κάθε μορφής εξουσία, την ηθική, το χρήμα, την ανθρώπινη ψυχή.

Υπόθεση:
Ο Τζεϊλάν εμπνεύστηκε το σενάριό του από ένα γιαπωνέζικο μύθο: τρεις σοφοί πίθηκοι, που ο καθένας κλείνει με τα χέρια του ένα μέρος του προσώπου του. Τα μάτια για να μη βλέπει, τα αυτιά για να μην ακούει και το στόμα για να μη μιλάει. Έτσι συμβαίνει και στην οικογένεια της ιστορίας μας, όπου τα μικρά μυστικά εξελίσσονται σε μεγάλα ψέματα, όμως όλοι αρνούνται να το παραδεχτούν. Κανένα μέλος δεν ανοίγεται καθαρά στην αλήθεια για να μείνει η οικογένεια ενωμένη. Όμως παίζοντας τους τρεις πιθήκους ακυρώνεται η αλήθεια και η ύπαρξή της;

Όλα ξεκινούν με κάποια ψέμματα των μελών της οικογενείας που ήταν μυστικά καλά κρυμμένα, και που βγαίνοντας στη φόρα μοιραία θα φέρουν τη σύγκρουση ανάμεσά τους. Και δεν είναι μικρά, αθώα ψεματάκια. Είναι μεγάλα, ένοχα μυστικά που κάθε μέλος της οικογένειας έκρυβε σαν θησαυρό μέσα του και που όλοι ήξεραν ότι πιθανή εμφάνισή τους θα προκαλούσε μεγάλες διαταραχές στις σχέσεις της οικογένειας. Κάτι που διαγραφόταν ως αναπόφευκτο και που τελικά θα οδηγηθούμε εκεί, παρατηρώντας τις πρώτες αντιδράσεις, μέχρι την οριστική ρήξη...


Μεγάλος εικονοκλάστης ο Τούρκος, το αποδεικνύει και εδώ με έξοχα πλάνα. Ότι να πούμε για την πολυσημία της εικόνας του Τζεϊλάν είναι πραγματικό λίγο.
Και παράλληλα προχωράει σε μια ανάλυση της ανθρώπινης ψυχής, βουτώντας στα άδυτα της οικογένειας και προσπαθώντας να μελετήσει την ψυχική σύνθεση του Πατέρα, της Μητέρας και του Γιού. Ουδείς εκ των οποίων δεν προσπαθεί να κάνει κάτι για να αλλάξει την κατάσταση. Ανήμποροι ή ανίκανοι, όλοι τους, περιμένουν άπραγοι μια θεαματική, ως δια μαγείας αλλαγή, που θα επαναφέρει τα πράγματα στη θέση τους. Μια μάταιη ελπίδα ότι όλα θα φτιάξουν από μόνα τους.
Και ο Τούρκος σκηνοθέτης καταγράφει το αίσθημα ενοχής που κατακλύζει άπαντες, χρησιμοποιώντας λεπτό χιούμορ, διαλόγους μόνο όταν είναι απαραίτητοι, ως εκτούτου μεγάλης διάρκειας "μουγγές" σεκάνς, με τη σιωπή να παίζει το δικό της όμορφο ρόλο. Και τα συναισθήματα που κατακλύζουν τους πρωταγωνιστές, έντονα συναισθήματα όπως η ενοχή, ο θυμός, οι τύψεις, η απώλεια, η ελπίδα πλημμυρίζουν την οθόνη μας.

Όλα αυτά τα στοιχεία που συνέθεσαν την εικαστική δύναμη των "Πιθήκων" έδωσαν στο Τζεϊλάν το βραβείο σκηνοθεσία στις Κάννες, ενώ προτάθηκε και για το Χρυσό Φοίνικα. Καθόλου τυχαία!




Βαθμολογία: 8/10

Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2009

Cidade de Deus, Fernando Meirelles. 2002


"Η Πόλη του Θεού" (City of God) είναι μία πάρα πολύ σκληρή και σοκαριστική ταινία. Ο σκηνοθέτης, Fernando Meirelles, ο σημαντικότερος ίσως σκηνοθέτης της χώρας του -μετά τον Βάλτερ Σάλες-, σκηνοθετώντας με έναν ντοκουμενταρίστικο και άκρως ρεαλιστικό τρόπο, μας οδηγεί στο Ρίο Ντε Τζανέιρο και την Πόλη του Θεού. Ένα τόσο όμορφο όνομα που όμως ανήκει σε μία από τις πιο φτωχές και ξεχασμένες απ' το "Θεό", περιοχές του Rio de Janeiro. Τί ειρωνία;!

Αυτή την τεράστια, πανέμορφη πόλη της Βραζιλία, ένα μαγευτικό θέρετρο για τους τουρίστες απ' όλο τον κόσμο, που όμως απαρτίζεται από πάμπολλους καταυλισμούς όπως το City of God, που ασφυκτιούν απ' τη φτώχεια και την ανέχεια. Που η ανήλικη εγκληματικότητα ανθεί και εξαπλώνεται ταχέως. Που το εμπόριο ναρκωτικών, φαντάζει ως η μοναδική λύση που θα βγάλει τα μικρά παιδιά απ' το αδιέξοδο της πείνας και της μιζέριας. Που η ένταξη σε συμμορία ανηλίκων σφραγίζεται με αίμα και θεωρείται πιστοποίηση του ανδρισμού. Και που απ' το ξεκίνημα κάθε συμμορίας ανοίγουν πολλοί διαφορετικοί κύκλοι αίματος. Και που κανένας δεν κλείνει εύκολα. Για να μην πω ότι δεν πρόκειται να κλείσει ποτέ...

Η υπόθεση της ταινίας:
Καλωσήρθατε στην πιο διάσημη φτωχογειτονιά του κόσμου: στην Πόλη του Θεού του Ρίο ντε Τζανέιρο. Μια γειτονιά που ακόμα και οι πολεμικοί ανταποκριτές φοβούνται να εξερευνήσουν, όπου η αστυνομία σπάνια επισκέπτεται, όπου όσοι ζουν εκεί σπάνια φτάνουν την ηλικία των είκοσι. Βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, αποκαλύπτει τη σκοτεινή πλευρά της βραζιλιάνικης ζωής του δρόμου με μια φλογερή και εκρηκτική ενέργεια.
Βασισμένο στο 800 σελίδων βιβλίο του Paulo Lins, αποκλειστικά με ερασιτέχνες ηθοποιούς (περισσότερους από 200!), μια τρομερά γρήγορη κάμερα, πανέξυπνα flashback, έντονη, πανέμρφη φωτογραφία, εξαιρετική αφήγηση της πορείας των 30 χρόνων ιστορίας του γκέτο μέσα σε δύο ώρες ασταμάτητης δράσης, βίας, άνθισης της ανήλικης εγκληματικότητας και έξοχες ερμηνείες είναι τα βασικά στοιχεία του συγκλονιστικού αυτού φιλμ.  


 Ο Μεϊρέγιες δεν σοκάρει... για να σοκάρει. Δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να μας παρουσιάσει ακριβώς τα καθέκαστα στη σημερινή Βραζιλία. Να μας δείξει πραγματικά σοκαριστικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα καθημερνά εδώ και χρόνια στο "παραδεισένιο" Ρίο ντε Τζανέιρο. Σκηνές στη θέαση των οποίων ένας αμύητος θεατής θα ταρακουνηθεί γερά. Και ένας μυημένος μεν, ασυμβίβαστος με την ωμότητα δε, θα βιώσει μία σκληρή εμπειρία που θα θυμάται για καιρό!

Σκεφτείτε μόνο ότι η ταινία "ανάγκασε" το νεοεκλεχθέντα πρόεδρο της Βραζιλίας Luiz Inacio Lula da Silva να δηλώσει χαρακτηριστικά “αποτελεί πράγματι την κραυγή της χώρας για αλλαγή!

Θα καταγράψω μόνο δύο σοκαριστικές σεκάνς, μία λεκτικής και μία ωμής βίας. Τα λόγια φυσικά ανήκουν στον μικρό πρωταγωνιστή που λέει με τρομερό θράσος και περηφάνεια: "Kλέβω, σνιφάρω, σκοτώνω. Δεν είμαι παιδί. Είμαι άντρας!" 
Νομίζω η φράση αυτή όταν ακούγεται από τα χείλη ενός ανηλίκου παραείναι σοκαριστική! Και η δεύτερη, έχει να κάνει με την ένταξη του μικρού στη συμμορία. Ο όρος; Να εκτελέσει ένα συνομήλικο -9χρονο- φίλο του!


Ο Βραζιλιάνος σκηνοθέτης κλείνει το μάτι στους Ταραντίνο και Σκορσέζε και αποτυπώνει επί της οθόνης μία ειλικρινέστατη, αποκρουστικά βίαιη και σοκαριστικά γοητευτική ματιά πάνω στο γκέτο της Πόλης του Θεού. Που δεν είναι άλλη απ' την νεανική εγκληματικότητα, τις συμμορίες ανηλίκων, την εκμετάλευση, τα ναρκωτικά, την πορνεία, τις δολοφονίες, την βαρβαρότητα που επισκιάζει μία απριόρι χαμένη παιδική αθωότητα.


Η ταινία ήταν υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας και για 4 Όσκαρ, ενώ προτάθηκε για πάρα πολλές βραβεύσεις και κέρδισε μερικές εξ' αυτών με κυριότερη το βραβείο BAFTA καλύτερου φιλμ το 2003.

 Βαθμολογία: 8/10

Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2009

Russkiy kovcheg (Russian Ark), Aleksandr Sokurov, 2002



Η "Ρώσικη Κιβωτός" ή "Russian Ark", όπως είναι ο διεθνώς αναγνωρισμένος τίτλος (Russian: Русский ковчег) είναι μία πάρα πολύ σπουδαία ταινία, από την Ρωσία και τον σημαντικό Ρώσο σκηνοθέτη, Alexander Sokurov (Mother and Son, Father and Son, The Sun, Alexandra). 

Χρειάστηκαν μήνες προετοιμασίας και προβών και το φιλμ γυρίστηκε σε μια και μοναδική μέρα, με μια και μοναδική λήψη! Απίστευτο, μοναδικό, αξεπέραστο επίτευγμα!
 
Η υπόθεση:
Ένας αφηγητής, τον οποίο δεν βλέπουμε ποτέ, συναντιέται κατά παράδοξο τρόπο με ένα Γάλλο διπλωμάτη του 18ου αιώνα και διασχίζουν μαζί το Μουσείο του Ερμιτάζ, δηλαδή τα πάλαι ποτέ Χειμερινά Ανάκτορα της Πετρούπολης, στις αίθουσες του οποίου αναβιώνουν 300 χρόνια ρωσικής Ιστορίας, από τον Μέγα Πέτρο μέχρι την πτώση της δυναστείας των Ρομανόφ. Στοχασμός πάνω στη μνήμη, το χρόνο, την Ιστορία και τη σχέση της Ρωσίας με την Ευρώπη κατά την τσαρική περίοδο.

Ένα και μοναδικό πλάνο 95 λεπτών χωρίς διακοπή και χωρίς μοντάζ είναι η "Ρωσική Κιβωτός". Κάτι τέτοιο έγινε δυνατόν με χρήση των πιο σύγχρονων τεχνολογικών μέσων μετά από μήνες προετοιμασίας και τη συνδρομή 867 ηθοποιών και περισσοτέρων των 1000 κομπάρσων! 
Αναρίθμητα είναι τα κοστούμια της εποχής, ενώ η πανέμορφη φωτογραφία οφείλεται στον διευθυντή φωτογραφίας Tilman Buttner, γνωστό από το «Τρέξε, Λόλα, Τρέξε».


Πέρα όμως απ' τα τεχνικά - τεχνολογικά μέσα που χρησιμοποιεί ο σπουδαίος Ρώσος κινηματογραφιστής και με τα οποία σημειώνει αυτό το τεράστιο επίτευγμα, ο Sokurov μας προσφέρει μια εκπληκτική, ονειρεμένη ξενάγηση στο πασίγνωστο, ξακουστό Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης, το μεγαλύτερο και ένα από τα παλαιότερα μουσεία στον κόσμο. Στο Ερμιτάζ φιλοξενούνται έργα των Λεονάρντο ντα Βίντσι, Ογκίστ Ροντέν, Πάμπλο Πικάσο, Ανρί Ματίς, Πολ Γκογκέν, Πολ Σεζάν, Κλοντ Μονέ, Ρέμπραντ και άλλων (ο συνολικός αριθμός των έργων που ανήκουν στις συλλογές του Ερμιτάζ ξεπερνούν τα 3.000.000!).
Πέρα απ' τους πίνακες, ο Sokurov μας προσφέρει και μια γρήγορη περιγραφή των σημαντικοτέρων στιγμών της μεγάλης ιστορίας της Ρωσίας. Άρρηκτα δεμένος με τη ρώσικη παράδοση ο σκηνοθέτης, γνήσιος συνεχιστής του Αντρέι Ταρκόφσκι (υπήρξε άλλωστε και προστατευόμενος του κορυφαίου Ρώσου κινηματογραφιστή), μας χαρίζει πανέμορφες εικόνες και παράλληλα αποτυπώνει σε αυτές τη δική του προσωπική ματιά πάνω στην Ιστορία, την Ανθρωπότητα, τον πολιτισμό, τη ζωή και το θάνατο. Κάτι που βέβαια κάνει σε κάθε ταινία του και αποτελεί κύριο στοιχείο της γκάμας του έργου του.

Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το έργο του Ρώσου σκηνοθέτη, στο σύνολό του, όπως και αυτό άλλων μεγάλων συναδέλφων ομότεχνων του (Ταρκόφσκι, Μιτζογκούτσι, Κουροσάβα, Αγγελόπουλος μεταξύ άλλων), αναφέρεται σε ολόκληρη την πολιτιστική και πολιτισμική ιστορία της πατρίδας του, δίχως να φαίνονται σημάδια της παραμικρής κινηματογραφικής σχολής ή οποιουδήποτε εποχικού ρεύματος. Αντίθετα, στο σύνολό της, επαφίεται στο μεγαλείο του δημιουργού της. Πολύ απλά, εντάσσεται στην κατηγορία "ταινία-δημιουργού".

 * Η παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας έγινε στο φεστιβάλ Κανών 2002 για να ακολουθήσει ένα μπαράζ συμμετοχών στα μεγαλύτερα διεθνή φεστιβάλ. Είναι μια συμπαραγωγή του Μουσείου Ερμιτάζ με την υποστήριξη του Ρωσικού Υπουργείου Πολιτισμού. Ο Μartin Scorsese, στήριξε από την αρχή το όραμα του Sokurov μετέχοντας ως εκτελεστής παραγωγός

Ένα πρωτοφανές κινηματογραφικό επίτευγμα, μια Κιβωτός Ιστορίας, Μνήμης, Πολιτισμού.
"Ο Σοκούροφ σπάει τους κανόνες σε κάθε επίπεδο. Κάθε έργο του είναι απρόσμενα γοητευτικό", έχει πει ο μεγάλος Σουηδός κινηματογραφιστής, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν.

Από πολλούς θεωρήθηκε το πρώτο αυθεντικό αριστούργημα του 21ου αιώνα.  Και φυσικά έτσι ακριβώς είναι!


Βαθμολογία: 9,5/10


Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2009

Hero, Zhang Yimou, 2002



Ο "Ήρωας" του Ζανγκ Γιμού, όπως είναι ο ελληνικός τίτλος αυτού του επικού φιλμ,  (英雄 ο αυθεντικός Κινεζικός), ή αλλιώς πολεμικές τέχνες made in China!

Μία πραγματικά εντυπωσιακή από κάθε άποψη ταινία, μια πλούσια υπερπαραγωγή που διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα budget στην κινηματογραφική ιστορία της Κίνας, με ένα λαμπρό καστ που περιλαμβάνει μερικά απ΄ τα μεγαλύτερα ονόματα της χώρας (Jet Li, Tony Leung Chiu Wai, Maggie Cheung, Donnie Yen, Daoming Chen, Ziyi Zhang ), μαγική, στυλιζαρισμένη, σουρεαλιστική, με πανδαισία χρωμάτων, φαντασμαγορική φωτογραφία, εναέριες πολεμικές τέχνες που κόβουν την ανάσα, υπέροχες χορογραφίες, καταπληκτική μουσική, αισθητική, ποίηση,  πανέμορφες εικόνες.
Γιατί ο κινηματογράφος είναι -πρωτίστως- εικόνες. Και σε αυτό παίρνει άριστα με τόνο ο σπουδαίος σκηνοθέτης από την Κίνα, δημιουργώντας αυτό το εξαιρετικό εικαστικό υπερθέαμα!

Αλλά δε μένει εκεί. Στηρίζεται σε ένα πολύ δυνατό σενάριο, το οποίο κακώς κατά τη γνώμη μου κρίθηκε από ορισμένους ως λίγο, ανεπαρκές, ή και... ανύπαρκτο! Έλεος...


 Λοιπόν, πάει κάπως έτσι:

Στο μακρινό παρελθόν, η αρχαία Κίνα είναι χωρισμένη σε επτά βασίλεια. Ο βασιλιάς του Qin φιλοδοξεί να υποτάξει όλα τα βασίλεια και να γίνει ο πρώτος αυτοκράτορας μιας ενιαίας Κίνας. Όπως είναι φυσικό οι αντίπαλες φατρίες θα προσπαθήσουν να τον εξουδετερώσουν στην προσπάθειά τους να επικρατήσουν στη θέση του. Για να αποφύγει τις απόπειρες δολοφονίας ο βασιλιάς παίρνει την απόφαση να εξοντώσει τους τρεις πιο φημισμένους πολεμιστές. Κανείς όμως δεν είναι τόσο γενναίος ώστε να το αναλάβει. Ένας μυστηριώδης ανώνυμος ήρωας καταφτάνει στο παλάτι φέρνει ως λάφυρα τα όπλα των τριών πολεμιστών και ζητά την αμοιβή του. Πρώτα όμως θα πρέπει να διηγηθεί στον βασιλιά του Qin τις λεπτομέρειες του κατορθώματός του. Ο δαιμόνιος μονάρχης αμφισβητεί τα λεγόμενά του. Θα μπορούσε ο ήρωας να είναι απλά ένας άπιστος προδότης που συνωμότησε μαζί με τα τρία υποτιθέμενα θύματά του με στόχο την επανάσταση... 

Με μία πρώτη ανάγνωση μόνο... με ανύπαρκτο δε μοιάζει. Ούτε καν με "λίγο"!  Πόσο μάλλον όταν η ανάγνωση δώσει τη θέση της στη θέαση της ταινίας. Αμέσως θα γίνει αντιληπτό ότι πρόκειται καθαρά για μια ιστορία χαμένης αγάπης, εκδίκησης και λύτρωσης. Και εξελίσσεται πολύ όμορφα, λεπτομερώς, ακολουθούμενη πάντα από τις απίστευτα τρομερές πολεμικές τέχνες και τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο τις παρουσιάζει ο Γιμού. Και φυσικά έχουμε την αφήγηση, ή καλύτερα τις αφηγήσεις, αφού γινόμαστε μάρτυρες τριών διαφορετικών εκδοχών της ιστορίας. Και μοιραία θα οδηγηθούμε στη σύγκριση με το αριστουργηματικό Rashomon, του Ακίρα Κουροσάβα, όπου τα κοινά σημεία είναι αρκετά.






 Κάτι λοιπόν ανάμεσα στο "Rashomon" και τον "Τίγρη και Δράκο" του Ang Lee. Λίγο από τα δύο ή και τα δύο μαζί ή την αισθητική του Λι και την δραματουργία του Κουροσάβα.
Και με την πανέμορφη φωτογραφία να εναλάσσεται διαρκώς στους τόνους του κόκκινου -για το πάθος-, του μπλε -για την συνομωσία και τις ίντριγκες- και του λευκού -φυσικά για την αγνότητα και την αλήθεια-. Ενδιάμεσα προβάλλεται και το πράσινο, της ελπίδας, της προοπτικής, της πίστης. Τί όμορφη αλληγορία, αλήθεια!

Ο Γιμού έλεγε ότι ήθελε να κάνει μία αντιπολεμική ταινία, που θα περιείχε πολεμικές τέχνες αλλά δεν θα περιοριζόταν σε αυτό ή δεν θα αποτελούσαν τον ομφαλό του θέματος. Και όντως, αυτό έκανε. Έβαλε δίπλα στις πολεμικές τέχνες το δράμα, το συναίσθημα, τον έρωτα. Απλό!

 Το αποτέλεσμα εν τέλει;
  Ένα εικαστικό αριστούργημα. Μία οπτασία, ένα πραγματικό έπος! Δείτε το και αφεθείτε στον τρομερό, παραμυθένιο, απολαυστικό, ιπτάμενο, μαγεμένο κόσμο του μέγα σκηνοθέτη, Ζανγκ Γιμού!

Βαθμολογία: 8,5/10

Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2009

Gosford Park, Robert Altman, 2001



"Έγκλημα στο Γκόσφορντ Παρκ" είναι ο ελληνικός τίτλος της ταινίας αυτής, του καλού αλλά ασταθούς σκηνοθέτη, Robert Altman (Mash, 1970, Images, 1972, 3 Women, 1977) και του 2001.

Η υπόθεση της ταινίας:
Το Νοέμβριο του 1932 στο μέγαρο του Gosford Park, ο Sir William McCordle συγκεντρώνει μια παρέα ανθρώπων για ένα κυνηγετικό party. Στην παρέα περιλαμβάνονται μια ξεπεσμένη κόμισσα, ένας αποτυχημένος επιχειρηματίας, ένας Αμερικανός παραγωγός κινηματογράφου και άλλοι γνωστοί και συγγενείς του οικοδεσπότη. Μαζί με τους καλεσμένους έρχονται και οι συνοδοί τους, υπηρέτες και καμαριέρες. Στο επιβλητικό σκηνικό αυτής της έπαυλης θα γίνουμε μάρτυρες περίεργων γεγονότων που φανερώνουν τα μυστικά των φιλοξενουμένων. Μια δολοφονία θα φέρει την αναστάτωση. Η αναζήτηση του ενόχου δεν θα είναι εύκολη αφού πολλοί είχαν λόγο και ευκαιρία να σκοτώσουν το θύμα. Τις ώρες που ακολουθούν θα δούμε δολοπλοκίες, κρυφούς έρωτες και τη διαφορά στη συμπεριφορά μεταξύ των "αριστοκρατών" και του "υπηρετικού προσωπικού".

 Πρόκειται για μια ταινία που δεν είναι καθαρά αστυνομική καθώς διάχυτα και έντονα είναι τα στοιχεία τόσο της κωμωδίας όσο και του δράματος. Όπως επίσης και τα στοιχεία εκείνα που προσδιορίζουν ένα φιλμ εποχής, ένα κοινωνικό φιλμ ή ακόμη, μία ταινία μυστηρίου. Απ΄ όλα έχει!
Πρόκειται για μία πολυσύνθετη ταινία, μέσα απ΄ την οποία προβάλλεται το μεγάλο ταλέντο του σκηνοθέτη της!
Οι αργοί ρυθμοί -παρά την εξαιρετικά γρήγορη εξέλιξη της πλοκής- σε μερικά σημεία κουράζουν (δεδομένης και της μεγάλης διάρκειας των 137΄) και ίσως αποτελούν ένα αρνητικό σημείο για το φιλμ. Όπως επίσης αρνητικό είναι ένα μέρος της πλοκής που δυσκολεύει αρκετά -έως αφάνταστα- τον ανυποψίαστο θεατή, και έχει να κάνει με τα πολλά ονόματα -ακολουθούμενα μάλιστα από τίτλους- που σε απανωτές στιγμές κατακλύζουν την οθόνη και κάνουν τον άμοιρο θεατή να ψάχνει να βγάλει άκρη. Κι αν μάλιστα δεν έχει καλή μνήμη, τότε είτε θα πρέπει να ξεχάσει την ταινία, είτε να τη βλέπει σε slow motion! Anyway.
 Κάπου εδώ όμως φαίνεται η μαεστρία του Άλτμαν. Είναι μαγευτικός ο τρόπος με τον οποίο κουμαντάρει τόσους πολλούς ανθρώπους μέσα σε τόσο "στενά" πλάνα και με την κάμερα να πηγαίνει παντού ξεδιπλώνει μοναδικά την περσόνα του κάθε ενός εξ αυτών!
Μεγάλος μάγκας ο Άλτμαν, που θαρρείς ότι ποτέ δεν έβγαλε επί της οθόνης ολόκληρο το -αναμφισβήτητα πλούσιο- ταλέντο του.

Και μέσα από την ιστορία του, ο Ρόμπερτ Άλτμαν ρίχνει μια ειρωνική ματιά πάνω στον κόσμο των αριστοκρατών. Και το κάνει με αφορμή τη δολοφονία που λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης των αριστοκρατών σε μία έπαυλη και τις συνέπειες που θα ακολουθήσουν. Τις σχέσεις δηλαδή που θα αποκαλυφθούν ανάμεσα σε αριστοκράτες και υπηρέτες, και τα κρυμμένα μυστικά που θα βγουν στη φόρα και έχουν να κάνουν και με τις δύο τάξεις!
Είναι οι "πάνω" και οι "κάτω". Οι αριστοκράτες του σαλονιού και οι υπηρέτες του υπογείου, όπως χαρακτηριστικά λέει σπάζοντας πλάκα ο αθεόφοβος Άλτμαν.

«Όλοι μας έχουμε να κρύψουμε κάποιο μυστικό», άλλωστε είναι τα λόγια του μπάτλερ που προμηνύουν το τί έπεται! Και κάπως έτσι ξετυλίγεται το κουβάρι απίστευτων ιστοριών, πάμπολλων -εκκεντρικών ως επί το πλείστον- χαρακτήρων, με το χιούμορ και τα χαμόγελα να μετατρέπονται σε δράμα και η εκλεπτυσμένη σάτιρα να δίνει τη σκυτάλη στην κακιασμένη ειρωνία!

Πολύ καλές είναι και οι ερμηνείες ενός πολύ πλούσιου καστ από μεγάλα ταλέντα: Κριστίν Σκοτ Τόμας, Κέλι ΜακΝτόναλντ, Μάγκι Σμιθ, Εμιλι Γουότσον, Τζέρεμι Νόρθαμ, Αϊλίν Άτκινς, Χέλεν Μίρεν, Μάικλ Γκάμπον, Αλαν Μπέιτς, Ντέρεκ Τζάκομπι, Μπομπ Μπάλαμπαν.
Τη μεγάλη όμως αδιαφορά κάνει η εκπληκτική Μάγκι Σμιθ (κι όμως, ξεπερνάει την ¨Ελεν Μίρεν!), στον αβανταδόρικο ρόλο μιας κακεντρεχούς, φαρμακερής, σνομπ θείας.
Ο σκηνοθέτης, που στα 76 του χρόνια κάνει την πιο φιλόδοξη -αλλά σίγουρα όχι καλύτερη- ταινία του, όπως είπαμε, χειρίζεται όλες αυτές τις καταστάσεις ιδανικά, και η σκηνοθεσία άλλωστε αποτελεί το μεγαλύτερο ατού της ταινίας. Επίσης, η εξαιρετική φωτογραφία είναι του Άντριου Νταν και το υπέροχο λεπτομερέστατο ντεκόρ είναι του γιου του σκηνοθέτη, Στίβεν Άλτμαν.
Ο Άλτμαν (ο σκηνοθέτης) κλείνει το μάτι τόσο στην Αγκάθα Κρίστι, όσο και στον μεγάλο Ζαν Ρενουάρ και τον περίφημο "Κανόνα του Παιχνιδιού". Όπως μάλιστα ο ίδιος ο Ρόμπερτ Άλτμαν δήλωσε για το Gosford Park: «Οι δέκα μικροί νέγροι συναντούν τον Κανόνα του Παιχνιδιού».
   Έτσι ακριβώς!


Η ταινία ήταν υποψήφια για επτά βραβεία Oscar και συγκεκριμένα: Καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, πρωτότυπου σεναρίου, βΑ γυναικείου ρόλου (δύο φορές για τις Helen Mirren & Maggie Smith), κοστουμιών και σκηνικών. Τελικά κέρδισε μόνο 1, αυτό του σεναρίου. Ήταν όμως υποψήφιο για ένα σωρό άλλα βραβεία και κατάφερε να κερδίσει αρκετά απ΄ αυτά με τα AFI Film Award, BAFTA Film Award, μεταξύ πολλών άλλων.

Βαθμολογία: 8/10

Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2009

Le Fabuleux Destin d`Amelie Poulain, Jean-Pierre Jeunet, 2001

Η δεκαετία που διανύουμε οδεύει προς το τέλος και όσον αφορά στον κινηματογράφο, έχουν ήδη διεξαχθεί κάποιες ψηφοφορίες με σκοπό να αναδειχθούν οι καλύτερες ταινίες των '00s.
Και θα ακολουθήσουν κι άλλες, με τα παιδιά στο http://seagazing.blogspot.com/2009/11/20.html να διεξάγουν αυτές τις μέρες μια σχετική ψηφοφορία και η οποία μάλιστα έχει βρει πολλούς ανταποκριτές.
Με αφορμή λοιπόν τα προαναφερθέντα γεγονότα, από σήμερα και τις επόμενες μέρες θα γράψω για ταινίες -αποκλειστικά- της δεκαετίας 2.000-2.009.
 Και για ξεκίνημα, θα αναφερθώ σε μία ταινία από τις αρχές της δεκαετίας και συγκεκριμένα από το 2001. Ένα φιλμ από τη Γαλλία, του παραμυθά Ζαν-Πιερ Ζενέ, την "Αμελί" που αγαπήθηκε από την πλειονότητα κριτικών και κοινού.


Η "Αμελί" λοιπόν,  είναι μία πανέμορφη ταινία, που ξεχώρισε για την αισθητική της -και όχι μόνο- για το 2001 και σίγουρα αποτελεί μία από τις καλύτερες Ευρωπαϊκές ταινίες της δεκαετίας.

Η υπόθεση, λίγο πολύ γνωστή:
 Η Amelie είναι σερβιτόρα στο bistrot "Δύο Ανεμόμυλοι" στη γραφική περιοχή της Μονμάρτης. Στην πολυκατοικία της δεν γνωρίζει κανένα αλλά αυτό σύντομα θα αλλάξει. Βρίσκει στο διαμέρισμά της ένα κρυμμένο κουτί με διάφορα αντικείμενα. Αντικείμενα που όπως φαίνεται είχε κρύψει κάποιο παιδί πριν από πολλά χρόνια. Αποφασίζει λοιπόν να βρει αυτόν τον άνθρωπο και να του επιστρέψει τις αναμνήσεις του. Μετά από αυτό η ζωή της θα αλλάξει για πάντα. Θα ξεκινήσει μια σειρά εφευρετικών σχεδίων για να δώσει ουσία στις ζωές άλλων ανθρώπων. Και σαν από θαύμα η Amelie, αλλάζει τις ζωές των γειτόνων της, συνήθως προς το καλύτερο. Πάντα όμως κρύβεται πίσω από το πέπλο της ανωνυμίας και της μυστικότητας. Όταν όμως γνωρίζει, τον Nino τότε θα πρέπει να καταφέρει χρησιμοποιήσει λίγη από τη μαγεία της, στη δική της ζωή.

 Η Audrey Tautou  υποδύεται την Amelie, σε έναν ρόλο που της ταίριαξε γάντι, και μας ταξιδεύει στον πανέμορφο, παραμυθένιο κόσμο της, με φόντο το Παρίσι. Στο ταξίδι της, η γλυκιά, χαριτωμένη, "καρτουνίστικη" Αμελί έχει έναν σκοπό. Να δώσει ουσία και να προσφέρει λίγη μαγεία στις ζωές άλλων ανθρώπων. Μέχρι να αντιληφθεί ότι πρέπει να δώσει και λίγες στιγμές μαγείας στη δική της ζωή...

 Όσο για την ίδια την Amelie:
 Είναι μια κοπέλα τόσο φυσιολογική και συνηθισμένη αλλά παράλληλα τόσο διαφορετική, τόσο παράξενη... Μια κοπέλα που φαινομενικά ζει μία απολύτως φυσιολογική ζωή, μία ζωή που ζουν οι περισσότεροι από εμάς και που αυτή η ζωή της αλλάζει ολόκληρη με ένα πράγμα, έναν παιδικό θησαυρό που ανακαλύπτει στο δωμάτιό της.
 Αμέσως αναζητά τον ιδιοκτήτη του θησαυρού και σιγά σιγά ανακαλύπτει ότι δίνοντας λίγη απ΄ την αγάπη της στους διπλανούς της θα γίνεται η ίδια ευτυχισμένη. Και θα το πράξει, προσφέροντας μαγικές θεραπείες στους ανθρώπους. Όλα αυτά μέχρι να αντιληφθεί ότι χρειάζεται και λίγη αγάπη, πραγματική αγάπη, για την ίδια..

  Μπορεί ορισμένα από τα παραπάνω να ακούγονται τετριμμένα, αλλά πρόκειται για ουσιαστικά πρωτότυπη ταινία, ρεαλιστική, πλούσια σε οπτική και αισθητική, με πολύ καλή σκηνοθεσία, με όμορφη φωτογραφία, καλές ερμηνείες, ένα εξαιρετικό soundrack, μία ταινία που αποπνέει αισιοδοξία, γλυκιά, τρυφερή, ανθρώπινη, ποιητική, πλούσια σε φαντασία και διαλεγμένο χιούμορ, η οποία βλέπεται ευχάριστα ξανά και ξανά.

 Μία ξεχωριστή και αρκετά όμορφη στιγμή στην ιστορία του Ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Το Χόλιγουντ δεν θα μπορούσε ποτέ να φτιάξει τη δική του "Amelie". Το υπογράφω με σθένος και το υποστηρίζω με πάθος!

Βαθμολογία: 7/10 

Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2009

Punishment Park, Peter Watkins, 1971

 

Στις 28 Φεβρουαρίου, του 2008 προβλήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, 37(!) ολόκληρα χρόνια μετά τη δημιουργία του το "Punishment Park", η σπουδαία αυτή πολιτική καταγγελία του ριζοσπάτη και ασυμβίβαστου σκηνοθέτη, Peter Watkins. Μαθαίνοντας -τότε- περί τίνος πρόκειται και ότι το φιλμ αυτό δεν κυκλοφορούσε πουθενά στο διαδίκτυο -τελικά ευτυχώς το βρήκα μερικούς μήνες μετά- έτρεξα να το δω στον κινηματογράφο ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER (μόνον εκεί παιζόταν). 
Το σοκ ήταν μεγάλο. Όπως και η εμπειρία και τα οφέλη που αποκόμισα από την παρακολούθηση ενός τέτοιου φιλμ!


Υπόθεση:
Οι κοινωνικές αναταραχές στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, βρίσκει τη διοίκηση του Νίξον να ιδρύει κέντρα αναμόρφωσης για τους διαφωνούντες: ειρηνιστές, φοιτητές, έγχρωμους ακτιβιστές κι άλλα "διασπαστικά" στοιχεία της κοινωνίας. Επικαλούμενη την εξουσία που της παραχωρεί η Πράξη McCarran του 1950, η κυβέρνηση στέλνει τους διαφωνούντες σε ένα "πάρκο τιμωρίας", όπου οι φυλακισμένοι πρέπει να διασχίσουν την έρημο της Καλιφόρνια χωρίς φαγητό και νερό, την ίδια στιγμή που οπλισμένοι άντρες της εθνικής φρουράς τους καταδιώκουν..


Το "Punishment Park" είναι μία συγκλονιστική πολιτική ταινία των '70s. Ο Peter Watkins στήνει αριστοτεχνικά μία προσωπική μαρτυρία -καταγγελία- γύρω από τις απαράδεκτες, φασιστικές "ενέργειες" των αυτοχριζούμενων δικαστών σε μια δίκη - παρωδία, όπου συλληφθέντες ακτιβιστές (και ενώ ο πόλεμος στο Βιετνάμ εξελίσεται) υποβάλονταν σε μία σειρά από απίστευτα απάνθρωπες και σαδιστικές "δοκιμασίες" στα <<κέντρα αναμόρφωσης των διαφωνούντων>> (κέντρα που ίδρυσε ο πρόεδρος Νίξον επικαλούμενος την εξουσία που του δίνει ο νόμος Κακ Κάραν του 1950 περί εθνικής προστασίας). Ο διανοητικά εναργής Βρετανός σκηνοθέτης αναφέρεται, βεβαίως, με ανατριχιαστικά περιγραφικό τρόπο στη "περίφημη" δίκη <<των 7 του Σικάγου>> και των όσων τρομακτικών επακόλουθων της. Και το "Punishment Park" είναι ο μακρινός (1970-71) συγγενής του Γκουαντάναμο. 

Και βέβαια, η καλύτερη μέθοδος για να ειπωθεί ολοκληρωτικά μια τέτοια μαρτυρία από τον πολιτικά ασυμβίβαστο Γουότκινς, είναι το cinema verite (κινηματογράφος - αλήθεια). Θαρείς πως στα αλήθεια γυρνάει ντοκιμαντέρ ο αθεόφοβος! Και φυσικά χρησιμοποιεί ερασιτέχνες ηθοποιούς, κάτοικους του Λ.Α. (Τα γυρίσματα άλλωστε γίνονται σε μία έρημο κοντά στο Λος 'Αντζελες). 
 Οι ακτιβιστές λοιπόν -για να πάμε και στην υπόθεση του φιλμ- αντί να κλειστούν για 10-21 χρόνια στις φυλακές, έως και ισόβια κάθειρξη, μπορούν να επιλέξουν την τριήμερη δοκιμασία στο "Πάρκο της Τιμωρίας". Οι περισσότεροι επιλέγουν το δεύτερο και φτάνουν εκεί. Οι όροι του "παιχνιδιού" είναι οι εξής: οι καταδικασμένοι ξεκινούν με σκοπό να φτάσουν σε ένα σημείο που βρίσκεται η αμερικανική σημαία, περίπου 50 μίλια από το σημείο εκκίνησης. Αφού ξεκινήσουν, μετά από δύο ώρες θα τους ακολουθήσει μια ομάδα ανδρών της εθνοφρουράς και της αστυνομίας. Όσοι καταφέρουν να ξεφύγουν θα είναι ελεύθεροι, οι υπόλοιποι θα αναγκαστούν να εκτίσουν τις αρχικές τους ποινές! Μόνο που το... παιχνίδι είναι σικέ, κανείς δεν φτάνει στον τελικό προορισμό, αλλά ούτε και στη φυλακή, επειδή πολύ απλά τα όπλα των διωκτών εκπυρσοκροτούν «κατά λάθος» και η "Αμερικανική" δικαιοσύνη απονέμεται καταμεσής της καλιφορνέζικης ερήμου.
Και από πίσω βρετανικά δημοσιογραφικά συνεργεία να ακολουθούν καταγράφοντας σοκαρισμένοι τα Πάντα.
 


Εν κατακλείδι, το πολιτικό φιλμ του Γουότκινς είναι προφητικό, επίκαιρο, σκοτεινό, σκληρό, παρανοϊκό, ανησυχητικό, συγκλονιστικό, ταινία - καταγγελία, ριζοσπαστικό, ασιμβίβαστο, έξοχο. 
Το απόλυτο Αριστούργημα του σινεμά-βεριτέ. 

Αναζητήστε το μανιωδώς, παρακολουθήστε το συγκλονισμένοι, απορροφήστε το!


Βαθμολογία: 9,5/10!